Wypadanie pewnej liczby włosów każdego dnia, a nawet sezonowe nasilenie tego wypadania, to zjawiska naturalne. Codziennie tracimy średnio od 70 do 100 włosów. Jednak jeśli te liczby stają się większe, należy zastanowić się nad przyczyną. Może to być oznaka choroby, efekt uboczny przechodzonej terapii, skutek zaniedbań pielęgnacyjnych… Najtrudniejsze jest właściwe zdiagnozowanie przyczyny, a jest to bardzo istotne, aby nie doprowadzić do nieodwracalnej utraty włosów. Pomóc może w tym specjalista trycholog.
Cykl życia włosa
Włosy nie rosną równomierne i w tym samym momencie. Nie rosną również w sposób ciągły – ich wzrost dzielimy na trzy fazy, które powtarzają się wielokrotnie w czasie życia człowieka. Dla każdego mieszka włosowego cykle ten odbywa się indywidualnie, ale ważne jest to, że włosy znajdujące się obok siebie znajdują się w różnych fazach cyklu. Dzięki temu unikamy sytuacji, w której wszystkie włosy z jednej partii skóry głowy wypadają równocześnie.
Cykl wzrostu włosa dzielimy na następujące fazy:
- anagen – to faza wzrostu włosa. Czas trwania fazy anagenu jest uwarunkowany genetycznie i trwa od 2 do 7 lat;
- katagen – to faza zaniku. W tym czasie w cebulce włosa zachodzą przemiany – zanika macierz włosowa, która odpowiada za wzrost nowego włosa, a sam włos jest wypychany ku powierzchni skóry. Faza ta trwa od 2 do 3 tygodni. Zwykle ok. 3% włosów znajduje się w fazie katagenu;
- telogen – to faza wypadania. Włos jest praktycznie martwy, jego cebulka staje się coraz cieńsza, aż w końcu wypada podczas mycia głowy lub czesania – niekiedy na skutek wypchnięcia przez rosnący pod spodem nowy włos. W tej fazie znajduje się kilkanaście procent włosów na głowie.
O nadmiernym wypadaniu włosów mówimy wówczas, gdy powyższe procesy ulegają zachwianiu, nie są zrównoważone, czyli mniej włosów niż powinno znajduje się w fazie anagenu, a zbyt wiele – w fazie telogenu.
Przyczyny wypadania włosów w zależności od płci
Przyczyny wypadania włosów są różne i nie muszą być związane z wiekiem. Mogą natomiast być związane z płcią, a konkretnie ze zmianami hormonalnymi zachodzącymi w organizmach kobiet i mężczyzn. Wśród kobiet do najczęstszych przyczyn wypadania włosów należą:
- ciąża i poród – a dokładniej związany z nimi spadek estrogenów,
- zaburzenia hormonalne na różnym tle,
- nerwice,
- niedobór żelaza,
- zbyt wysoki poziom androgenów (mówimy wówczas o łysieniu androgenowym damskim),
- zbyt częste i intensywne stosowanie produktów do stylizacji włosów: farb, lakierów, pianek.
Do najczęstszych przyczyn nadmiernego wypadania włosów u mężczyzn należą natomiast:
- wiek i czynniki genetyczne (łysienie u mężczyzn z predyspozycjami genetycznymi następuje najczęściej po 40. roku życia, ale zdarza się i wcześniej),
- zbyt wysoki poziom testosteronu (łysienie androgenowe),
- osłabienie mieszków włosowych.
Nadmierne wypadanie włosów – przyczyny niezależne od płci
Do innych powodów wypadania włosów, niezależnych od płci czy wieku, należą:
- chroniczny stres,
- choroby skóry głowy,
- niektóre terapie i przyjmowane środki (m.in. preparaty cytostatyczne, immunosupresyjne, intensywna terapia hormonami tarczycy) – tu włosy odrastają po zakończeniu terapii, odstawieniu preparatu,
- zatrucie metalami ciężkimi,
- zbyt intensywne i częste czesanie włosów, upinanie ich wysoko, częste plecenie warkoczyków,
- chodzenie bez czapki podczas mrozu czy zimnego wiatru,
- nadmierna ekspozycja na promieniowanie słoneczne, a także na gorące powietrze, chociażby z suszarki,
- palenie tytoniu,
- stosowanie szamponów i innych produktów do włosów, które podrażniają skórę głowy,
- dieta zbyt uboga w składniki takie jak cynk, biotyna, witaminy E, D, kwasy omega-3,
- dieta zbyt uboga w białko,
- dieta zakwaszająca organizm,
- niskokaloryczne diety odchudzające,
- niektóre problemy natury psychicznej, w tym depresja, nawykowe drapanie skóry głowy itp.
Wypadanie włosów – choroby
Nadmierne wypadanie włosów może być jednym z symptomów rozwijającej się wewnątrz organizmu choroby bądź objawem miejscowej choroby skóry głowy. Jakie dolegliwości chorobowe mogą sprawiać, że włosy wypadają?
- Grzybice owłosionej skóry głowy
- Choroby pasożytnicze skóry głowy
- Silny łojotok
- Łysienie plackowate
- Choroby tarczycy
- Przewlekłe zaburzenia wchłaniania
- Przebyte ciężkie choroby zakaźne (na skutek silnego osłabienia, wyniszczenia organizmu)
- Długotrwała grypa lub inne choroby przebiegające z wysoką gorączką
Co na wypadanie włosów?
Jeśli nadmiernemu wypadaniu włosów nie towarzyszą inne niepokojące objawy, być może przyczyny należy szukać w diecie, nadużywaniu kosmetyków stylizacyjnych czy metodach stylizacji (zbyt częste używanie prostownicy, częste stosowanie suchego szamponu bez wykonywania peelingu skóry głowy, źle dobrane produkty pielęgnacyjne). Zmiana diety czy „łagodniejsze traktowanie” włosów często przynosi efekty, jednak pamiętaj, że zauważysz je dopiero po pewnym czasie.
Wspomagająco warto zażywać preparaty zawierające cynk, biotynę, wyciąg ze skrzypu polnego. Należy pamiętać również, że nawet lekka anemia może być powodem wypadania włosów – narażone są na nią głównie kobiety. Wówczas uzupełnienie niedoboru żelaza oraz kwasu foliowego może wspomóc organizm.
Niektóre produkty spożywcze działają stymulująco na wzrost włosów oraz pielęgnują skórę głowy. Tradycyjnie na wzmocnienie włosów zaleca się jajko – wystarczy „miksturę” z jednego lub dwóch ubitych jaj zaaplikować na mokre włosy i pozostawić na pół godziny, a następnie umyć włosy delikatnym szamponem.
Wspaniale działa na włosy olej rycynowy. Pobudzisz cebulki włosowe i przyspieszysz wzrost nowych włosów, jeśli regularnie będziesz wykonywać masaż skóry głowy z użyciem tego oleju.
Natomiast jeśli twoje włosy są cienkie, bez życia, słabe, wzmocnisz je i nawilżysz miksturą z siemienia lnianego bądź rozgniecionego awokado.
Na rynku dostępne są różnorodne kosmetyki – przede wszystkim szampony, wcierki i inne – przeciw wypadaniu włosów. Zawarte w nich składniki mają za zadanie hamować wypadanie, wzmacniać cebulki oraz pobudzać wzrost nowych włosów. Oto przykładowe substancje, których warto szukać w składzie takich szamponów:
- biotyna – to witamina ważna dla zdrowych włosów i paznokci – wzmacnia cebulki, pobudza porost włosów, wzmacnia naczynia krwionośne, a także łagodzi podrażnienia skóry głowy;
- prowitamina B5 – kolejna witamina, która działa zbawiennie na włosy – pobudza ich wzrost, wzmacnia cebulki, działa ponadto wygładzająco, antystatycznie i odżywczo;
- retinol – wzmacnia wiązania keratynowe;
- ekstrakt z łubinu – działa antyoksydacyjnie, wzmaga produkcję kolagenu;
- pędy bambusa – stymulują włókna kolagenowe i elastynowe;
- olej kukurydziany – świetnie nawilża włosy i zatrzymuje wilgoć wewnątrz ich struktury na dłuższy czas; pobudza również wzrost nowych włosów;
- ekstrakt ze skrzypu polnego – odbudowuje włosy, działa na przyczyny wypadania,
- kofeina – pobudza krążenie krwi, odżywia włosy, pobudza wzrost nowych i przeciwdziała wypadaniu;
- mikropeptydy roślinne – pobudzają krążenie krwi, wzmacniają włosy, przywracają im gęstość;
- olej z kiełków pszenicy – działa odżywczo, wzmacniająco i ochronnie na włosy;
- ekstrakt z korzenia tataraku – działa tonizująco, przeciwłupieżowo, stymuluje wzrost włosów;
- proteiny mleczne – mają zdolność wypełniania przerwanych wiązań keratynowych – wzmacniają więc składnik budulcowy włosa;
- olejek z mięty pieprzowej – nie tylko odświeża i oczyszcza skórę głowy, ale przede wszystkim wzmacnia cebulki;
- wyciąg z palmy sabałowej – hamuje łysienie;
- wyciąg z chmielu – przeciwdziała wzmożonemu wypadaniu włosów;
- ekstrakt z prosa – wzmacnia strukturę włosów, odżywia mieszki włosowe i pobudza je do tworzenia nowego włosa;
- ekstrakt z korzenia łopianu – działa przeciwbakteryjnie, odżywczo, reguluje wydzielanie sebum;
- ekstrakt z ostrej papryki – polepsza mikrokrążenie i pobudza wzrost włosów;
- żeń-szeń – dotlenia włosy i skórę głowy, pobudza włosy do wzrostu, dodaje im energii, odżywia.
Wskazane jest, aby skład kosmetyku był bogaty w składniki aktywne, a zawierał jak najmniej „wspomagaczy”, takich jak substancje pieniące czy niepotrzebne, sztuczne substancje zapachowe, barwiące i konserwujące. Potrzebujesz delikatnego szamponu, który nie podrażni skóry głowy, ale zadziała na przyczyny wypadania włosów i da energię zalążkom nowych włosów do wzrostu.
Oprócz wymienionych wyżej składników szampony powinny zawierać także substancje łagodzące, odżywcze, ułatwiające rozczesywanie (np. miód). Mile widziane są witaminy C i E oraz minerały takie jak cynk i miedź. Niektóre szampony zawierają również samą keratynę – białko stanowiące główny budulec włosów.
Wybierając kosmetyk, kieruj się nie tylko samym faktem, że zawiera poszukiwany składnik, ale także pozycją tej substancji na liście w składzie. Im dalsza pozycja, tym mniejsza zawartość danego składnika.
Nadmierne wypadanie włosów – leczenie
Jeśli określenie, od czego wypadają włosy, nie jest takie proste, warto zgłosić się do trychologa, który przeprowadzi dokładny wywiad, obejrzy skórę głowy pod trychoskopem, często zleca również dodatkowe badania.
Konieczne może być skontrolowanie poziomu hormonów, a konkretnie hormonów tarczycy, estrogenów u kobiet, testosteronu u mężczyzn, androgenów, prolaktyny. Jeśli przyczyną wypadania włosów są zaburzenia gospodarki hormonalnej, objawy mogą pojawiać się bardzo szybko po wystąpieniu zaburzenia.
Innym zalecanym badaniem jest badanie krwi, które pokaże poziom żelaza, a także potasu, chromu i magnezu. Zarówno w przypadku problemów hormonalnych, jak i niedoborów pierwiastków, konieczne jest szybkie działanie – wdrożenie leczenia farmakologicznego.
Równolegle do leczenia przyczyny wypadania włosów – jeśli jest to możliwe – należy zatrzymać sam proces wypadania i stymulować wzrost nowych włosów. Istnieją specjalne preparaty do wcierania w skórę głowy na bazie keratyny, kolagenu, aminokwasów, wyciągu z placenty czy palmy sabałowej. Preparaty zawierają też odpowiednio dobrany zestaw witamin i minerałów.
Przed rozpoczęciem kuracji konieczne jest przygotowanie skóry głowy – powinna ona być zdolna wchłonąć jak najwięcej aplikowanego produktu. Należy oczyścić ją przy pomocy peelingu do skóry głowy i właściwego szamponu. Dobre efekty daje także masaż skóry głowy lub zabieg mezoterapii mikroigłowej na skórę głowy. Po dokładnym oczyszczeniu nałóż preparat wzmagający porost włosów zgodnie z zaleceniami producenta.
Właściwości pobudzające i stymulujące wzrost nowych włosów posiada także światło lasera. Laseroterapia na porost włosów wykonywana jest przy pomocy grzebienia laserowego, który emituje czerwone światło. Promienie lasera poprawiają mikrokrążenie oraz pobudzają mieszek włosowy. Po kilku, kilkunastu tygodniach od zabiegu włosy u większości leczonych tą metodą osób stają się grubsze, mocniejsze, przestają wypadać, a zaczynają odrastać.
U mężczyzn na silne wypadanie włosów przepisuje się także finasteryd doustnie. Preparat ten hamuje wytwarzanie męskiego hormonu DHT (dihydrotestosteronu). Terapii tej nie stosuje się u kobiet.
Niestety, powyższe metody, choć skuteczne u wielu pacjentów, nie sprawdzą się u tych osób, u których mieszki włosowe są już nieaktywne od wielu lat. W tym wypadku jedynymi metodami są przeszczep włosów lub niechirurgiczne systemy zagęszczania włosów.
Niechirurgiczne systemy zagęszczania włosów polegają na uzupełnieniu ubytków włosów specjalnym implantem wykonanym z mikroskóry z dobranymi indywidualnie włosami. Najczęściej tę metodę stosuje się przy uzupełnianiu ubytków na koronie głowy – i tutaj zresztą ubytki występują najczęściej. Implant zakrywa łysinę, szeroki przedziałek, prześwity.
Chirurgiczny przeszczep włosów polega z kolei na transplantacji mieszków włosowych pochodzących ze zdrowego obszaru skóry na obszar objęty łysieniem. Metoda ta jest skuteczna i trwała oraz nie wymaga dobierania „nieswoich” włosów tak jak w przypadku implantu.
Gdy włosy wypadają – postaw na właściwą pielęgnację skóry głowy i zadbaj o kondycję organizmu!
Podstawą pielęgnacji skóry głowy jest stosowanie delikatnych, oczyszczających szamponów, które usuną zanieczyszczenia czy nadmiar łoju oraz umożliwią dotlenienie skóry głowy. Panie nie muszą rezygnować całkowicie z koloryzacji, ale powinny poprosić o dobór odpowiednich, delikatnych produktów koloryzujących.
Warto unikać natomiast stylizacji na gorąco. Obniż temperaturę strumienia powietrza z suszarki, unikaj takich urządzeń do stylizacji jak prostownica – pozwól włosom odpocząć i nabrać sił. Ponadto po umyciu włosów szamponem nie płucz ich gorącą wodą. W trakcie mycia natomiast wykonuj masaż skóry głowy.
Unikaj sytuacji stresowych, spróbuj poradzić sobie z chronicznym stresem. Być może wynika on z przemęczenia, niedoboru snu, zbyt intensywnego stylu życia, niedoboru niektórych składników mineralnych, np. magnezu bądź witamin z grupy B. Znajdź czas na chwilę relaksu, który wpłynie pozytywnie na kondycję całego organizmu – również cery czy włosów.
Pij dużo wody lub herbatek ziołowych. Do ziół wpływających najlepiej na kondycję włosów należą:
- skrzyp polny,
- pokrzywa,
- korzeń łopianu,
- rdest ptasi.
Pokrzywę można wykorzystać także jako płukankę wzmacniającą do włosów, podobnie zresztą jak liście i korę brzozy. Na bazie kłącza tataraku czy nasion kozieradki można natomiast przygotować leczniczą wcierkę.
Pomyśl, czy twoja dieta jest zbilansowana. Zrezygnuj z wysokoprzetworzonej żywności czy fast foodów oraz monotonnych posiłków na rzecz dań zawierających więcej warzyw. Ogranicz też spożywanie kofeiny i rzuć palenie.
Zarówno latem, jak i zimą chroń włosy przed działaniem czynników atmosferycznych. Zimą noś nakrycie głowy – czasem o tym zapominamy, jednak jeszcze częściej nie zwracamy uwagi na ochronę włosów latem. A w tym czasie są one narażone na silne słońce, a często także na działanie soli (kąpiele w morzu) czy chloru (kąpiele na basenie). Dlatego jeśli wychodzisz na słońce, zakładaj letni kapelusz, chustkę lub rozpyl na włosy mgiełkę o właściwościach ochronnych. Natomiast zawsze po przyjściu do domu z plaży czy z basenu myj włosy!
Przyczyn nadmiernego wypadania włosów jest wiele. Jeśli więc nie jesteś w stanie dociec ich samodzielnie, poradź się trychologa. Równolegle zacznij dbać o włosy i skórę głowy. Nie dawaj też za wygraną, jeśli rezultaty zastosowanych kuracji nie pojawią się w mgnieniu oka. Niestety, podreperowanie stanu włosów i pobudzenie ich na nowo do wzrostu jest czasochłonne. Warto jednak szukać przyczyny i podjąć właściwe leczenie jak najprędzej, póki ten stan jest odwracalny.
