Retinoidy to aktywne substancje wywodzące się z witaminy A. Posiadają silne właściwości lecznicze i regeneracyjne. Są powszechnie stosowane w dermatologii oraz kosmetologii, a nawet do leczenia niektórych nowotworów.
Co to właściwie są retinoidy? Te organiczne związki chemiczne to kwasy wytworzone na bazie witaminy A. Posiadają unikalne właściwości aktywujące komórki do sprawniejszego wzrostu i większej różnorodności. Stymulują też syntezę tzw. glikoprotein błonowych. Jest to dość niejednorodna grupa związków chemicznych. W związku z tym ciężko o dokładną klasyfikację oraz jednoznaczne określenie ich działania.
Jeśli chodzi o dokładną klasyfikację na temat tego, co zalicza się jako retinoid – jest to kwestia sporna. Niektórzy naukowcy kierują się tylko sposobem budowy związków. Inni biorą pod uwagę przede wszystkim ich działanie. Różne rodzaje retinoidów mogą działać na odmienne sposoby. Przeważnie leczenie retinoidami stosuje się podczas walki z trądzikiem i innymi chorobami skórnymi.
Leczenie retinoidami – jak wygląda taka kuracja?
Zastanawiasz się, kiedy stosowana jest kuracja retinoidami? Te substancje skutecznie udrażniają gruczoły łojowe, a jednocześnie usprawniają dopływ tlenu do głębokich warstw skóry. Retinoidy wiążą się z receptorami jądra komórkowego. Ciężko rozpuszczają się w płynach ustrojowych. W twoim ciele transportują je białka osocza i cytoplazmy. Dzięki ich licznym właściwościom dobroczynnym, leczenie retinoidami jest skuteczne podczas zwalczania:
- łuszczycy,
- trądziku pospolitego,
- niektórych rodzajów nowotworów,
- zapalenia mieszków włosowych,
- trądziku różowatego,
- liszaja rumieniowatego,
- zapaleń skórnych o podłożu ropnym,
- rybiej łuski,
- skóry pergaminowej,
- niektórych chorób autoimmunologicznych,
- zakażeń wirusowych – brodawek, mięczaka itp.
Kuracja retinolem jest najczęściej stosowana do leczenia trądziku. W takich przypadkach przeważnie wystarczy terapia miejscowa – sprawdzą się do tego specjalistyczne maści i kremy z retinoidami. Niekiedy zalecana jest też jednak doustna terapia retinolem. Takie leczenie jest wskazane przy szczególnie ciężkich postaciach trądziku.
Powszechnie przyjmowana dzienna dawka I generacji retinoidów wynosi około 0,5–1,0 mg na jeden kilogram masy ciała pacjenta. Taka ilość skutkuje zauważalnymi efektami już w pierwszych tygodniach terapii. Twój lekarz może zalecić ci zwiększenie dawki nawet kilkukrotnie, w zależności od twojego stanu zdrowia.
Retinoidy – efekty
Maść z kwasem retinowym może znacznie rozjaśnić twoją skórę oraz wyciszyć pracę gruczołów łojowych. Jest to szczególnie pomocne przy walce z trądzikiem. Kuracja retinoidami jest też stosowana do odmładzania skóry. Te unikalne substancje zwiększają produkcję kolagenu przez skórę i zapobiegają jego degradacji. W efekcie, skóra staje się gładsza i bardziej elastyczna, a zmarszczki mniej widoczne.
Retinoidy – leki i ich rodzaje
Retinoid może mieć różne działanie w zależności od swojej konstrukcji. Retinoidy dzielą się na 4 rodzaje, zwane generacjami:
- I generacja retinoidów – monoaromatyczne, pochodzenia naturalnego i działają nieselektywnie,
- retinoidy II generacji – są to syntetyczne analogi witaminy A,
- III generacja – są to związki poliaromatyczne, które działają selektywnie,
- IV generacja – czyli pochodne pironu.
Najbezpieczniejszy i jednocześnie niezwykle skuteczny retinoid to ten naturalny, czyli witamina A. Zapewnij sobie jego dużą ilość w diecie przez regularne spożywanie marchwi, jarmużu, słodkich ziemniaków, szpinaku, moreli, tranu i masła. Przed podjęciem decyzji o suplementacji lub leczeniu retinoidami skonsultuj się ze swoim lekarzem. Doradzi ci on w kwestii wyboru konkretnego produktu, dawkowania i okresu terapii retinoidami.
Retinoidy doustne
Leczenie retinoidami jest używane jako wspomaganie terapii nowotworowych. Retinoidy regulują procesy podziału komórkowego, co jest szczególnie wartościowe podczas walki z różnymi rodzajami raków. Sprawdzają się do użytku podczas:
- stanów przednowotworowych,
- chorób rozrostowych,
- zmian skórnych wśród osób chorych na AIDS,
- leczenia białaczki promielocytowej.
Retinoidy zewnętrzne
To nie koniec dobroczynnych właściwości, jakie wykazują retinoidy. Zewnętrzne stosowanie takich leków na skórę może przynieść ci ogromną ulgę przy niektórych zmianach skórnych. Retinoidy wykazują silne działanie regeneracyjne. Są popularnym środkiem używanym na oparzenia, odmrożenia i inne podrażnienia skórne.
Retinoidy na trądzik są szczególnie skuteczne. Ściągają martwy naskórek i przyspieszają prawidłową regenerację wierzchnich warstw skóry. W ten sposób retinoidy przyczyniają się do:
- znacznego ograniczenia wytwarzania się łoju,
- zmniejszenia rogowacenia ujść gruczołów łojowych,
- usuwania istniejących już zaskórników,
- zapobiegania powstawaniu nowych wyprysków,
- zmniejszania zmian zapalnych
- złuszczania naskórka
- rozjaśnia skórę;
Retinoidy na trądzik lub nowotwór – gdzie kupić?
Nie wiesz, gdzie kupić retinoidy? Apteka będzie najpewniejszym źródłem. Kupisz tam różne rodzaje substancji do stosowania miejscowego zewnętrznego, jak i doustnego. Substancje do stosowania zewnętrznego o mniej intensywnym działaniu kupisz także w drogeriach.
Retinoidy – cena
Jeśli chodzi o cenę retinoidów – może się ona różnić w zależności od tego, jaki rodzaj kupujesz i jakie jest stężenie substancji. Drogeryjne kosmetyki pielęgnacyjne z dodatkiem retinoidów jako substancji wspomagających mogą być znacznie tańsze niż specjalistyczne leki retinoidalne, ale nie wszystkie. Apteczny krem z retinoidami kupisz już za około 15 złotych. Istnieją też jednak preparaty dwu–, trzy–, lub wielokrotnie droższe. Zapytaj farmaceutę o lek doustny lub maść, która najlepiej sprawdzi się w twoim przypadku.
Retinoidy – skutki uboczne
Mimo korzystnego wpływu retinoidów na trądzik, starzenie się skóry i inne problemy skórne istnieją pewne przeciwwskazania do używania tych substancji. Niektóre retinoidy działają dość drażniąco. Wszystko zależy od tego, której generacji retinoidów użyjesz. Związki te są bardzo aktywne, co skutkuje zarówno działaniami pożądanymi, jak i niekorzystnymi. Do skutków ubocznych stosowania retinoidów doustnie należą m.in.:
- zapalenie i wysychanie błony śluzowej, skóry i oczu. Działania niepożądane mogą obejmować zaczerwienienie, suchość, swędzenie, wypadanie włosów i stan zapalny spojówek.
- niekorzystny wpływ na gospodarkę lipidową w organizmie. U niektórych pacjentów zaobserwowany był wzrost cholesterolu we krwi.
- odwapnienie kości oraz ich znaczne osłabienie.
- ryzyko powstawania osteoporozy.
- bóle mięśniowe, zamykanie chrząstek nasadowych i przebudowa kości długich.
Retinoidy miejscowe mogą zaostrzyć niektóre objawy chorobowe – jest to efekt chwilowy, lecz może być dość uciążliwy. Retinoidy doustne są całkowicie zakazane dla kobiet w ciąży i karmiących matek. Także zewnętrzne retinoidy nie są zalecane dla ciężarnych i młodych matek. Retinoidy mogą przyczyniać się do powstawania wad rozwojowych płodu. Jeśli jesteś w wieku rozrodczym i stosujesz retinoidy na trądzik lub inną dolegliwość, koniecznie zadbaj w tym czasie o odpowiednią, skuteczną antykoncepcję – także przez najbliższe lata po zakończeniu terapii. Przy chęci uzyskania działania przeciwtrądzikowego najlepiej skonsultować się z dermatologiem, który przepisze odpowiednią dawkę a także dermatologiczne kremy na podrażniona cerę.
Jeśli chodzi o retinoidy zewnętrzne – te także mogą mieć niekorzystne działanie na twój organizm. Maść z retinoidami może miejscowo podrażniać skórę, powodować jej suchość, łuszczenie, zaczerwienienie, pieczenie, palenie lub swędzenie. Zdarza się, że kwas retinowy zostają absorbowany przez skórę i przedostaje się do układu krążenia. Jest to jednak zjawisko dość rzadkie, a jego efekty nie są szczególnie odczuwalne.
Większość skutków ubocznych retinoidów szybko ustępują po zmniejszeniu zażywanej dawki. Powyższe negatywne skutki występują głównie wśród osób o większej wrażliwości na tego typu związki lub przy przyjmowaniu dużych ilości retinoidów.
Retinoidy mają bardzo korzystne działanie na organizm. Przy intensywnym stosowaniu tych aktywnych substancji musisz jednak zachować pewną ostrożność. Związki te mogą powodować działanie niepożądane i są niebezpieczne dla kobiet w ciąży. Nie zaczynaj terapii retinoidami na własną rękę – najpierw skonsultuj się ze swoim lekarzem.
Bibliografia:
