Kiedyś trądzik kojarzono głównie z burzą hormonów w wieku dojrzewania. Dziś jest on zmorą niejednej osoby po trzydziestce. Przyczyny? Stres, zanieczyszczenia powietrza, nieodpowiednia dieta… To jedne z czynników tego „przedłużającego się” trądziku.
Przyczyny trądziku u dorosłych
U osób wchodzących w wiek dojrzewania to burza hormonalna jest „winowajcą” pojawiających się na twarzy, plecach czy dekolcie zmian trądzikowych. Niedawno uważano, że również u osób dorosłych zachwianie równowagi hormonalnej jest jedną z najistotniejszych przyczyn powstawania niedoskonałości cery. Zwłaszcza że trądzik u osób dorosłych dotyczy głównie kobiet – trądzik u dorosłych mężczyzn występuje statystycznie rzadziej.
Tymczasem w przeprowadzonych niedawno badaniach okazało się, że żadna z przebadanych pań nie miała zaburzeń hormonalnych! Nie oznacza to, że tę przyczynę należy wykluczyć – u niektórych osób zmiany nasilają się regularnie np. w okolicach miesiączki. Natomiast nie jest to główny powód, dla którego coraz więcej dorosłych nie może pozbyć się trądziku.
Dermatolodzy wskazują na następujące przyczyny trądziku u dorosłych.
- Stres – a dokładniej kortyzol, czyli wytwarzany pod wpływem stresu hormon. Kortyzol między innymi wzmaga pracę gruczołów łojowych, a co za tym idzie – wytwarzanie sebum. Tym samym ujścia gruczołów łojowych łatwo ulegają zaczopowaniu, co ułatwia rozwój bakterii.
- Dieta – nieodpowiednia dieta odbija się na wielu układach organizmu, także na skórze. Zwłaszcza żywność wysokoprzetworzona, potrawy tłuste, ostro przyprawione, nadmiar słodyczy mogą przyczynić się do występowania na skórze wyprysków. Dieta bogata w produkty z wysokim indeksem glikemicznym wpływa natomiast na wzrost poziomu insuliny we krwi, a to z kolei wzmaga wydzielanie androgenów. Androgeny również są „motorem” przyspieszającym pracę gruczołów łojowych. Dodatkową przyczyną jest nadwrażliwość na niektóre produkty spożywcze.
- Niewłaściwa pielęgnacja twarzy – źle dobrane kosmetyki pielęgnacyjne, komedogenne produkty do makijażu, niedostateczne oczyszczanie skóry mogą prowadzić do zatykania się porów skóry i powstawania stanów zapalnych. Zbyt agresywne produkty myjące uszkadzają ponadto barierę lipidową skóry.
- Zanieczyszczenia powietrza.
- Palenie tytoniu.
- Spożywanie alkoholu.
- Zbyt mała ilość snu.
- Zbyt duża ekspozycja na promienie słoneczne.
Cera trądzikowa u dorosłych
Trądzik grudkowy u dorosłych występuje zwłaszcza u osób o cerze tłustej lub mieszanej, a wypryski pojawiają się głównie w tzw. strefie T (czoło, nos, broda), choć mogą występować również na innych partiach twarzy, a ponadto na szyi, dekolcie czy plecach. Leczenie utrudnia fakt, że wiele osób dorosłych z trądzikiem ma jednocześnie skórę wrażliwą.
U ok. 60% osób wraz z wiekiem cera tłusta ze skłonnością do trądziku zmienia się w cerę wrażliwą. W tym wypadku silne środki myjące – również przeciwtrądzikowe, stosowane przez nastolatków – mogą zaostrzyć objawy trądziku. Jest to wówczas tzw. trądzik kosmetyczny.
Trądzik u dorosłych przybiera postać grudek, zaskórników, a także głębokich, bolesnych krost. Warto dodać, że wydzielina gruczołów łojowych jest u dorosłych gęstsza niż u nastolatków, przez co ujścia tych gruczołów jeszcze łatwiej ulegają zaczopowaniu – jeśli nieprawidłowo oczyszczasz i pielęgnujesz cerę.
Trądzik u dorosłych – jakie kosmetyki będą najlepsze?
Unikaj kosmetyków na bazie alkoholu, a także silnie działających toników oczyszczających, zwłaszcza jeśli twoja cera jest nie tylko trądzikowa, ale też wrażliwa. Warto ją wzmocnić, dać jej „odpocząć”, stosując kosmetyki do skóry wrażliwej oraz zapewniając skórze odpowiedni poziom nawilżenia. Nie należy przesuszać skóry – gruczoły łojowe odpowiedzą bowiem wówczas jeszcze intensywniejszą produkcją sebum.
Pamiętaj o oczyszczaniu skóry rano i wieczorem dobranym do twojego typu skóry produktem do demakijażu. Może to być łagodny płyn micelarny, żel myjący albo pianka. Oczyszczanie skóry zakończ, przecierając twarz płatkiem kosmetycznym nasączonym bezalkoholowym tonikiem.
Warto wykonywać raz, dwa razy w tygodniu peeling oczyszczający, ale unikaj tych mechanicznych, a zwłaszcza gruboziarnistych. Peeling enzymatyczny będzie idealny dla wrażliwej cery trądzikowej. Jako maseczka–peeling sprawdza się także czarne mydło marokańskie. Dwa razy w tygodniu warto stosować maseczkę oczyszczającą. Może to być produkt na bazie glinki, ekstraktów owocowych, węgla aktywnego itp.
Na dzień wybieraj lekkie, niekomedogenne kremy przeznaczone dla cery wrażliwej ze skłonnością do trądziku. W dni z ostrym słońcem używaj kosmetyków z filtrem UV. Warto wybierać kosmetyki matujące i zmniejszające wydzielanie łoju.
Na noc możesz stosować silniejsze kuracje przeciwtrądzikowe, np. z kwasami owocowymi, naturalnymi składnikami antybakteryjnymi, z cynkiem. Może sprawdzić się także krem na trądzik dla dorosłych z retinolem, ale stosuj go ostrożnie i unikaj ekspozycji na promienie słoneczne lub używaj na dzień kosmetyków z bardzo wysokim filtrem.
Na zmiany skórne używaj dodatkowo produktów do stosowania punktowego. Mogą zawierać np. ekstrakt z drzewa herbacianego, neem, ekstrakt z liści manuka, kwasy kosmetyczne, substancje wysuszające wypryski.
Pamiętaj też, że elementem pielęgnacji cery trądzikowej jest odpowiedni dobór kosmetyków do makijażu. Zrezygnuj z ciężkich, mocno kryjących fluidów, podkładów, które zatykają pory i nie pozwalają skórze oddychać. Pod takim kosmetykiem skóra zaczyna się szybciej przetłuszczać. Znacznie lepszym rozwiązaniem są podkłady i pudry mineralne lub lekkie kremy BB i CC, które tonują oraz wyrównują koloryt skóry.
Trądzik dorosłych – leczenie
Jeżeli nie pomaga pielęgnacja skóry odpowiednimi kosmetykami oraz zmiana diety (zmniejszenie ilości pokarmów wywołujących zmiany, zwiększenie udziału warzyw, owoców, tłustych ryb), warto skorzystać dodatkowo z zabiegów kosmetycznych skierowanych do osób ze skórą problematyczną.
Co 2–3 miesiące udaj się do gabinetu kosmetycznego na zabieg oczyszczający, złuszczający i nawilżający skórę. Zazwyczaj stosuje się mikrodermabrazję korundową lub diamentową oraz peelingi medyczne na bazie kwasów kosmetycznych (migdałowego, glikolowego, pirogronowego czy trójchlorooctowego). Aby poradzić sobie z bliznami potrądzikowymi i przebarwieniami skóry, warto dodatkowo zapisać się na terapię laserem frakcyjnym.
Leczenie trądziku u dorosłych bywa jednak mozolne i czasochłonne. Przy nasilonym trądziku może być konieczna konsultacja dermatologiczna i farmakoterapia. Do najczęściej stosowanych w leczeniu trądziku leków należą:
- preparaty ziołowo–witaminowe (leczniczo na trądzik działają m.in. wyciąg z mniszka lekarskiego, z zielonej herbaty, fiołka trójbarwnego, dodatkowo witamina PP i cynk),
- antybiotyki do stosowania miejscowego lub ogólnego (klindamycyna, tetracykliny, erytromycyna),
- retinoidy do stosowania miejscowego lub ogólnego,
- nadtlenek benzoilu,
- kwas azelainowy,
- kwas salicylowy,
- pochodne witaminy A.
Zwracaj też uwagę na ewentualne inne niepokojące symptomy, jak nagłe chudnięcie, wypadanie włosów – przyczyną może być zachwianie równowagi hormonalnej organizmu.
Trądzik u dorosłych jest zwykle łagodniejszy niż u nastolatków, ale często jest przewlekły i trudny do wyleczenia. Pamiętaj, jak wiele przyczyn mogą mieć wypryski skórne. Odpowiednia ilość snu, relaks, zdrowa dieta, przemyślany dobór kosmetyków mogą pomóc w doprowadzeniu cery do lepszej kondycji. Terapie silniejszymi lekami, np. antybiotykami, pozostaw jako „ostatnią deskę ratunku” – często wywołują one skutki uboczne, m.in. przesuszenie skóry.
