Występowanie trądziku hormonalnego, jak sama nazwa wskazuje, ma ścisły związek z zaburzeniami hormonalnymi organizmu. Pojawia się on u osób dorosłych i podobnie jak ten młodzieńczy, może być mocno nasilony. To nie jedyny wspólny mianownik pomiędzy tymi dwoma dolegliwościami. Kolejnym jest bowiem trudność w zniwelowaniu widocznych objawów. Objawy trądziku hormonalnego mogą być bardzo mocno nasilone, co wiąże się z dużym dyskomfortem odczuwanym przez osoby nim dotknięte. Dlatego też ich pojawienie się powinno skłonić do jak najszybszego podjęcia odpowiednich działań. Wśród nich kluczową rolę odgrywa właściwa pielęgnacja skóry, jak i odpowiednia dieta, która ma ścisły związek ze stopniem nasilenia zmian trądzikowych.
Skąd się bierze trądzik hormonalny?
Trądzik hormonalny jest odmianą trądziku pospolitego. Występuje u osób dorosłych, zwłaszcza kobiet, pomiędzy 25. a 35. rokiem życia. Główną przyczyną odpowiedzialną za jego wystąpienie są zaburzenia gospodarki hormonalnej organizmu. Mowa tu o zaburzeniach w obrębie funkcjonowania układu wewnątrzwydzielniczego. Aby móc skutecznie walczyć z objawami trądziku należy wykonać badania hormonalne. Mają one na celu ustalenie poziomu poszczególnych hormonów. Warto bowiem wiedzieć, że wszelkie odchylenia od normy w zakresie stężenia hormonów skutkują uaktywnieniem wzmożonego działania gruczołów łojowych.
W rezultacie ich wzmożonej pracy rozpoczyna się nadprodukcja sebum, czyli łoju. Zalegające sebum na skórze przyczynia się do zapychania ujścia gruczołów łojowych. W rezultacie na skórze zaczynają pojawiać się nieestetyczne i często bardzo bolesne zaskórniki otwarte i zamknięte, przybierające postać widocznych grudek na skórze oraz krostek. Poza skórą twarzy (szczególnie w okolicy brody i linii żuchwy) mogą one występować także na szyi, dekolcie oraz plecach.
Hormony a trądzik hormonalny
Do hormonów wywołujących trądzik zalicza się przede wszystkim męskie hormony płciowe, takie jak:
- testostreon;
- androstenediol;
- dihydrotestosteron.
Zdarza się, że za pojawienie się trądziku odpowiada podwyższone stężenie żeńskich hormonów płciowych, do których należy m.in. estrogen. Zazwyczaj ma ono miejsce tuż przed miesiączką oraz w okresie przekwitania, czyli menopauzy.
Warto pamiętać, że zarówno na wystąpienie wspomnianych zaburzeń wewnątrzwydzielniczych, których skutkiem jest wzmożone wydzielanie łoju, jak i na pojawienie się trądziku wpływają m.in.:
- uwarunkowania genetyczne;
- zła dieta;
- używki;
- przewlekły stres;
- niewystarczająca lub nieprawidłowa pielęgnacja skóry.
Oznacza to, że rola czynników hormonalnych, choć znacząca w rozwoju trądziku hormonalnego, nie jest jednak jedynym czynnikiem, który wywołuje pojawienie się zmian skórnych.
Trądzik hormonalny i jego objawy
Objawy trądziku hormonalnego uzależnione są od rodzaju hormonów, których nadmierne stężenie zaburza funkcjonowanie gruczołów łojowych. Jeśli odpowiedzialne za to są androgeny, wówczas zmiany skórne pojawiają się przede wszystkim na nosie i brodzie, zwłaszcza linii żuchwy, czole, a także szyi, dekolcie oraz plecach. Rzadko kiedy towarzyszy im stan zapalny. Ponadto skóra na twarzy staje się wyraźnie tłusta i nieestetycznie błyszcząca.
Trądzik hormonalny wywołany nadmiernym stężeniem estrogenów przybiera z kolei postać, niekiedy swędzących grudek i krostek. Występują one na policzkach, czole, brodzie i nosie. Często w ich obrębie powstaje stan zapalny. Zanim się pojawią, skóra staje się w tym miejscu zaczerwieniona, co ma związek z nadmiernym rozszerzaniem się naczyń krwionośnych.
Trądzik hormonalny w badaniach
Trądzik hormonalny można leczyć zarówno domowymi sposobami, jak i korzystając z pomocy dermatologa. Jednak skuteczność owego leczenia w dużej mierze uzależniona jest stosowanych metod. Te zaś powinny być odpowiednio dopasowane do istoty choroby skóry. Dlatego walkę z trądzikiem należy rozpocząć od wykonania badań hormonalnych za pomocą pobranej próbki krwi. Stosowne skierowanie na badania laboratoryjne wydaje dermatolog lub endokrynolog. Najczęściej zleca się pacjentowi oznaczenie poziomu:
- hormonów tarczycy;
- testosteronu (całkowity i wolny);
- insuliny;
- prolaktyny.
U kobiet badania należy wykonać w odpowiednim dniu cyklu miesięcznego, co zapewnia miarodajny wynik. W oparciu o otrzymane wyniki lekarz dopasowuje indywidualnie do pacjenta dalszy sposób postępowania.
Leczenie trądziku hormonalnego
Leczenie trądziku hormonalnego, podobnie jak i trądziku młodzieńczego jest trudnym i żmudnym procesem, który wymaga uwagi, poświęcenia i konsekwencji w stosowanych działaniach. Kuracja farmakologiczna, zalecana przez lekarza powinna być dodatkowo wspomagana naturalnymi metodami walki ze zmianami skórnymi, do których należy odpowiednia dieta. Uzupełnieniem stosowanych metod powinna być właściwa pielęgnacja skóry. Pomaga ona ograniczyć nadprodukcję łoju przez gruczoły i zapobiega namnażaniu bakterii sprzyjających powstawaniu krostek i grudek.
Farmakologiczne leczenie trądziku hormonalnego polega na stosowaniu antybiotyków i retinoidów (retinoidy to pochodne witaminy A) doustnie oraz środków farmakologicznych w postaci maści, miejscowo na skórę dotkniętą zmianami. Warto jednak pamiętać, że są to środki o silnym działaniu, dlatego należy je stosować ściśle według zaleceń lekarza, przez czas przez niego określony. Zażywanie ich w nadmiarze lub w niewłaściwej dawce, zamiast pomóc może zaszkodzić, dodatkowo potęgując problemy skórne.
W procesie zwalczania trądziku hormonalnego nie można zapominać o diecie. Powinna być różnorodna i zawierać duże ilości składników odżywczych. Niewskazane jest spożywanie produktów, które nasilają objawy trądziku. Należą do nich m.in:
- czekolada i słodycze;
- ostre przyprawy;
- mleko oraz nabiał.
Należy unikać także używek, takich jak alkohol oraz papierosy, a także nie narażać się na przewlekły stres. Wszystkie te czynniki utrudniają bowiem leczenie trądziku, zaostrzając jego objawy.
Cera trądzikowa często nosi znamiona cery tłustej. Produkowane w nadmiarze sebum nie tylko przyczynia się do powstawania zmian skórnych, ale też do nieestetycznego błyszczenia. Wiele osób aby pozbyć się tego defektu, w codziennej pielęgnacji stosuje silnie złuszczające i matujące produkty. To duży błąd, ponieważ w odpowiedzi na naruszenie naturalnej bariery lipidowej skóra reaguje obronnie, uaktywniając gruczoły do wytężonej pracy. Efektem tego jest wzmożone wydzielanie przez nie łoju, czyli sytuacja zupełnie odwrotna od zamierzonej. Dotyczy to również niewystarczającego nawilżenia skóry. W tym wypadku nadmiernie przesuszona również będzie bronić się poprzez wydzielanie większych ilości sebum.
Pielęgnacja cery trądzikowej powinna być oparta na produktach dedykowanych jej szczególnym potrzebom. Usuwanie martwego naskórka, bardzo istotne dla odblokowania ujścia gruczołów łojowych powinno przebiegać łagodnie. Gruboziarniste peelingi lepiej więc zastąpić łagodniejszymi w działaniu peelingami enzymatycznymi. Podstawą codziennej pielęgnacji powinno być też odpowiednie nawilżenie skóry oraz stosowanie kremów z filtrem UV, chroniących ją przed szkodliwym działaniem promieni słonecznych.
Trądzik hormonalny jest chorobą skóry, która wymaga odpowiedniego postępowania. Aby skutecznie zwalczyć jej objawy, należy wykonać badania i skorzystać z pomocy specjalisty. Zalecone przez niego metody leczenia powinna uzupełniać codzienna, świadoma pielęgnacja, oparta na produktach przeznaczonych do cery trądzikowej. Tylko tak kompleksowe działania pomogą pozbyć się trądziku na dobre, przywracając skórze zdrowy wygląd.
