Jeśli istnieje roślina zdolna działać cuda, to z pewnością jest nią aloes – dogłębnie nawilża, zwalcza trądzik i przebarwienia, redukuje opuchnięcia pod oczami i przyspiesza proces regeneracji naskórka. Drogeryjnym hitem są nawilżające żele, jednak pełnowartościowe kosmetyki na bazie aloesu można przygotować samodzielnie.
autor 22 
Aloes należy do sukulentów, czyli roślin przystosowanych do obywania się bez dużej ilości wody. Jego przydatność dla człowieka wynika z dwóch pozyskiwanych z jego liści substancji, a mianowicie mleczka aloesowego oraz żelu. W drugiej z nich znajduje się prawie sto różnych cennych dla ludzkiego zdrowia i wyglądu składników.
Aloes wygląda pięknie, nic więc dziwnego, że można go zobaczyć na parapetach i komodach wielu polskich domów. Traktowanie go wyłącznie jako żywego bibelotu byłoby jednak dużym błędem – aloes to roślina o wszechstronnych właściwościach, od lat wykorzystywanych w medycynie i farmakologii. Jakie to właściwości? Przede wszystkim przeciwgrzybiczne, przeciwzapalne, oczyszczające, bakteriobójcze, łagodzące, uśmierzające ból, a nawet stymulujące pracę układu odpornościowego.
Gdzie diabeł nie może, tam aloesu używa? W stwierdzeniu tym nie ma wiele przesady, roślina ta jest bowiem składnikiem preparatów na rany, oparzenia (także poparzenia słoneczne), odmrożenia, otarcia, blizny oraz opryszczkę. To szerokie spektrum działania aloes zawdzięcza bogactwu składników odżywczych, wśród których znajdują się:
Oprócz preparatów stosowanych miejscowo istnieją też soki i nalewki wspierające odchudzanie, pomagające budować odporność organizmu, a także używane w przypadku stanów zapalnych układu pokarmowego i wrzodów.
Aloes zyskuje także coraz większą popularność w przemyśle kosmetycznym – przyzwyczaiłyśmy się już do jego obecności w szamponach, odżywkach do włosów i balsamach do ciała; teraz przyszedł czas na aloes na twarz. Preparaty na jego bazie może stosować każda kobieta, bez względu na wiek czy rodzaj skóry, choć dobroczynne działanie aloesu na skórę odczują przede wszystkim panie o cerze suchej i problematycznej. Efekty stosowania aloesu na twarz to przede wszystkim skóra bardziej nawilżona, odżywiona i wolna od zmian trądzikowych.
Zawarte w aloesie mukopolisacharydy mają silne działanie nawilżające, preparaty na jego bazie dogłębnie nawadniają więc skórę. Ponadto kosmetyki z aloesem zmniejszają obrzęki na twarzy i worki pod oczami, łagodzą podrażnienia, stany zapalne i poparzenia słoneczne, redukują wydzielanie sebum, wspomagają procesy regeneracji naskórka, a nawet rozjaśniają przebarwienia. Aloes to także naturalny peeling – dzięki zawartości kwasu salicylowego pomaga pozbyć się martwych komórek, nie podrażniając skóry.
Aloes na trądzik? Jak najbardziej – sok z tej rośliny ma działanie przeciwzapalne, pomaga więc w łagodzeniu zmian trądzikowych, a także oczyszcza skórę ze skutecznością peelingów chemicznych, nie podrażniając jej dodatkowo. Co więcej, preparaty z aloesem są skuteczne także po zakończeniu leczenia, pomagają bowiem usunąć skutki trądziku – stymulując produkcję kolagenu w skórze, przyspieszają gojenie ran i zmniejszają widoczność blizn.
Niedoskonałości skóry nie zawsze są efektem trądziku – pryszcze, wągry i zaskórniki mogą się pojawić niezależnie od tej choroby. W tym przypadku aloes, ze względu na swoje przeciwzapalne właściwości, również sprawdzi się doskonale. Powinny po niego również sięgnąć osoby borykające się z egzemą, łuszczycą i łojotokowym zapaleniem skóry – łagodzi on stany zapalne, nawilża dotknięty chorobą naskórek oraz zmniejsza nieprzyjemne uczucie swędzenia.
Właściwości aloesu docenią nie tylko młodzi ludzie – roślina ta skutecznie wspiera także walkę z oznakami upływającego czasu. Zawarte w niej sterole wspomagają produkcję kolagenu i kwasu hialuronowego, dzięki czemu przyczyniają się do spłycenia już istniejących zmarszczek oraz poprawy elastyczności i nawilżenia skóry. Po kuracji kosmetykami lub suplementami na bazie aloesu zmarszczki stają się mniej widoczne, a twarz wydaje się wyraźnie młodsza.
Wyciągi z aloesu można znaleźć w bardzo wielu kosmetykach. Często jednak jest on tylko jednym z licznych składników, a tym samym – występuje w relatywnie niewielkiej ilości. Warto szukać produktów, w których aloes jest składnikiem głównym, ponieważ tylko wtedy można liczyć na rzeczywiste efekty jego stosowania.
Do wyboru mamy m.in. kremy, toniki, mleczka, maseczki i peelingi – rosnącą popularnością cieszy się także wygodny w użyciu żel z aloesu. Można go stosować punktowo (bezpośrednio na zmiany trądzikowe lub przebarwienia) bądź na całą twarz. Doskonale nawilża i odżywia skórę, nie zapychając jednak porów i pozwalając naskórkowi oddychać. Wiele pań, zwłaszcza w okresie letnich upałów, traktuje ten kosmetyk jako alternatywę dla kremu, nie jest to jednak dobre rozwiązanie w przypadku bardzo suchej skóry.
Nie trzeba jednak udawać się do drogerii, by cieszyć się z wyjątkowych właściwości aloesu i ich wpływu na skórę. Kosmetyki typu DIY mogą być równie skuteczne jak gotowe produkty, co więcej – ich przygotowanie jest łatwe i szybkie.
Dobrym rozwiązaniem jest zwłaszcza domowa maseczka na twarz. Aby ją wykonać, należy rozciąć liść aloesu nożem, z jego głębi wybrać żel i oddzielić go od łodygi. Tak pozyskany preparat można nawet przez tydzień przechowywać w lodówce (w szczelnie zamkniętym pojemniku) i nakładać na twarz na kilkanaście minut każdego dnia. Żel można wymieszać z innymi składnikami, np. miodem, jajkiem czy oliwą z oliwek – w zależności od rodzaju skóry.
Alternatywę dla tak przygotowanej maseczki stanowi bezpośrednie smarowanie twarzy aloesem np. poprzez pocieranie skóry rozciętym liściem. Żel z liścia można wykorzystać także jako domowy peeling – wystarczy dodać do niego brązowego cukru lub soku z cytryny.
W chorobach alergicznych główną substancją odpowiedzialną za rozwój zapalenia i występowanie uciążliwych objawów jest histamina. Odgrywa ona szczególną rolę w alergicznym zapaleniu nosa, alergicznym zapaleniu spojówek oraz pokrzywce. Leki przeciwhistaminowe, jak sama nazwa wskazuje, hamują działanie histaminy i ich uwalnianie z komórek układu odpornościowego – mastocytów (komórek tucznych) i bazofili. Łączą się ze specyficznymi dla histaminy receptorami (H1) i likwidują takie objawy alergii, jak skurcz oskrzeli, rozszerzenie naczyń krwionośnych czy zwiększone wydzielanie gruczołów.
Głównym działaniem tego typu leków jest blokowanie receptorów dla histaminy, jednak niektóre leki hamują również receptory serotoninowe, muskarynowe, dopaminergiczne i adrenergiczne, z czego mogą wynikać różne objawy niepożądane. Leki przeciwhistaminowe wykazują wysoką skuteczność oraz wysoki profil bezpieczeństwa. Mogą być stosowane samodzielnie lub jako element terapii wielolekowej. Leki przeciwhistaminowe są najbardziej skuteczne w leczeniu chorób alergicznych górnych dróg oddechowych (np. katarze siennym) i ostrej pokrzywce, w innych chorobach o podłożu alergicznym wykazują znacznie mniejszą skuteczność.
Do typowych objawów alergicznych zaliczamy:
Powyższe objawy są charakterystyczne dla takich jednostek chorobowych, jak m.in. alergiczny nieżyt nosa, alergiczne zapalenie spojówek i atopowe zapalenie skóry. Jeśli mamy do czynienia z alergią pokarmową, pojawiają się charakterystyczne objawy: biegunki, wzdęcia, nudności i ból brzucha. W ciężkich reakcjach alergicznych (wstrząsie anafilaktycznym) występuje spadek ciśnienia tętniczego, obrzęk tkanki podskórnej, znaczna duszność, kaszel, świszczący oddech, swędzące bąble, a nawet utrata przytomności. Taki stan jest bezpośrednim zagrożeniem życia.
Objawy alergiczne występują nagle, prawie od razu po kontakcie z czynnikiem alergizującym – pyłkami czy na przykład sierścią zwierzęcia. Objawy uczulenia na pyłki roślin pojawiają się sezonowo, w czasie ich pyleń. Dolegliwości ustępują, gdy dana substancja uczulająca zostanie wyeliminowana z otoczenia. Dlatego najlepszym sposobem jest unikanie czynników, które nas uczulają. Nie zawsze jednak jest to możliwe. Wtedy rozwiązaniem są leki przeciwhistaminowe.
Leki antyhistaminowe stosowane są w wielu chorobach alergicznych – skóry, alergicznym nieżycie nosa, alergicznym zapaleniu spojówek i innych. Najczęściej dąży się do stosowania ich w postaci miejscowej, aby nie działały na cały organizm – donosowo, wziewnie, na skórę czy też do worka spojówkowego oczu. W tych postaciach leki działają również znacznie szybciej. Niekiedy jednak, jeśli występuje alergia skóry, objawy są bardzo nasilone lub współwystępuje wiele alergii, stosowane są doustne leki przeciwhistaminowe.
Leki przeciwhistaminowe dzielimy na dwie klasy – pierwszą i drugą. Leki przeciwhistaminowe I generacji to leki tzw. „stare”, coraz rzadziej stosowane. Są to m.in. hydroksyzyna, klemastyna i difenhydramina. Charakteryzują się znacznym działaniem uspokajającym i nasennym w przeciwieństwie do leków przeciwhistaminowych II generacji.
Leki antyhistaminowe II generacji to leki znacznie częściej przepisywane przez lekarzy. Są to m.in. bilastyna, cetyryzyna, feksofenadyna, lewocetyryzyna i loratadyna. To środki bardzo bezpieczne, wykazują mniej skutków ubocznych i działają znacznie szybciej w porównaniu do leków przeciwhistaminowych I generacji. Dodatkowo, leki tej generacji wykazują silne działanie przeciwzapalne, przez co stosowane są również w chorobach skóry o podłożu alergicznym – pokrzywce, chorobach skóry przebiegających ze świądem oraz wyprysku alergicznym.
Alergie u dzieci bywają wyjątkowo uporczywe. Leki antyhistaminowe to jedne z częściej stosowanych środków w leczeniu chorób dzieci. U osób poniżej 18. roku życia można stosować zarówno leki pierwszej, jak i drugiej generacji. Mają zastosowanie w leczeniu pokrzywki alergicznej, atopowego zapalenia skóry, zmniejszają również dolegliwości towarzyszące chorobie lokomocyjnej oraz chorobom przebiegającym z nadprodukcją wydzieliny w drogach oddechowych. Wykazują również działanie uspokajające w dolegliwościach przebiegających ze świądem i/lub niepokojem.
Leki przeciwhistaminowe II generacji stosowane są do leczenia alergicznych chorób górnych dróg oddechowych i zapalenia spojówek, jak również w innych silnych stanach alergicznych. Dla małych dzieci odpowiednie będą leki w postaci kropli lub syropu, zaś u starszych mogą być to tabletki, pastylki lub różnego rodzaju kapsułki. Leki antyhistaminowe dostępne są również w postaci aerozoli do nosa, które oprócz skutecznego działania miejscowego, dzięki zawartości innych pomocniczych substancji w składzie, łagodzą i obkurczają podrażnioną skórę nosa.
W trakcie ciąży dochodzi do zmian w całym organizmie. Często w jej przebiegu alergia pojawia się po raz pierwszy lub wcześniej występujące objawy ulegają znacznemu nasileniu. W przebiegu łuszczycy zmiany skórne mogą całkowicie zniknąć, jednak w przypadku – na przykład – atopowego zapalenia skóry, świądu czy suchości skóry czasem znacznie się nasilają. Należy pamiętać, że podczas ciąży nie można stosować żadnych leków na własną rękę, bez wcześniejszych konsultacji z lekarzem.
Jako pierwsze powinny być zastosowane emolienty i miejscowe preparaty przeciwświądowe, jednak jeśli nie dają widocznej poprawy, mogą zostać zalecone leki antyhistaminowe. Lekarz, przepisując lek, musi wybrać taki, który nie będzie negatywnie wpływał na rozwój płodu oraz organizm matki. Korzyści ze stosowania takiego preparatu dla kobiety powinny przewyższać zagrożenie dla płodu. Najczęściej przepisywane są takie leki jak cetyryzyna, loratadyna, klemastyna, cyproheptadyna oraz difenhydramina.
Leki antyhistaminowe, jak każda inna grupa leków, nie są pozbawione działań niepożądanych. Ze względu na swój mechanizm działania mogą powodować nie tylko nadmierną senność i sedację, ale również przyrost masy ciała. Inne możliwe działania niepożądane to m.in. suchość błon śluzowych, zaburzenia widzenia, przyspieszenie akcji serca, zaburzenia oddawania moczu i zaburzenia równowagi.
Objawy niepożądane najczęściej występują w przebiegu stosowania leków przeciwhistaminowych I generacji. Znacznie mniej skutków ubocznych obserwuje się w przypadku leków II generacji. Należy jednak pamiętać o ich możliwej interakcji np. z sokiem grejpfrutowym i pomarańczowym, które hamują wchłanianie leków przeciwhistaminowych. Ponadto leki antyhistaminowe II generacji należy stosować ze szczególną ostrożnością, jeśli przyjmuje się jednocześnie antybiotyki makrolidowe, ketokonazol czy niektóre leki nasercowe.
Osoby, które dodatkowo chorują na niedoczynność tarczycy, choroby wątroby, nadciśnienie czy niewydolność krążenia, są bardziej narażone na wystąpienie sedacji, czyli nadmiernego uspokojenia i senności. Kolejną wrażliwą grupą na działanie tego rodzaju leków są kierowcy, u których stosowanie leków przeciwhistaminowych może wydłużać czas reakcji nawet o 5 sekund. Ich działanie można porównać do działania alkoholu. Są to w szczególności takie środki jak klemastyna, difenhydramina, prometazyna i triprolidyna. Dlatego kierowcy nie powinni przyjmować leków przeciwhistaminowych II generacji.
Każdy lek przeciwhistaminowy charakteryzuje się innym działaniem i możliwymi skutkami ubocznymi, dlatego zawsze należy czytać ulotkę dołączoną do opakowania i w razie wątpliwości skontaktować się z lekarzem lub farmaceutą.
Leki przeciwhistaminowe to jedne z częściej kupowanych leków na alergię bez recepty. Leki przeciwalergiczne możemy podzielić na te, które możemy kupić bez recepty, i te, w przypadku których recepta będzie niezbędna. Najczęściej nie różnią się one substancją czynną, lecz jej stężeniem i wielkością samego opakowania. W lekach na alergię bez recepty znajdują się takie substancje jak cetyryzyna, feksofenadyna, dimetynden czy azelastyna.
Cetyryzyna jest częstym składnikiem doustnych leków przeciwalergicznych bez recepty, zaś dimetynden można znaleźć w wielu maściach na skórę. Popularnym składnikiem w kroplach do nosa na katar jest pseudoefedryna – zmniejsza przekrwienie błon śluzowych, obrzęk i ilość wydzieliny. Jeśli zaś naszym problemem jest alergiczne zapalenie spojówek, wśród kropli do oczu bez recepty znajdziemy te zawierające azelastynę.
Należy pamiętać, iż leki te będą skuteczne jedynie doraźnie, przy umiarkowanym nasileniu objawów. Jeśli objawy alergiczne po kilku dniach nie ustępują, warto zgłosić się do lekarza, aby po dokładnym badaniu dobrał najskuteczniejszy środek na daną dolegliwość.
Bibliografia:
https://www.termedia.pl/pobierz/15a8cec33bb5cdfd9662781f0f717fbc/
http://www.czytelniamedyczna.pl/1153,leki-przeciwhistaminowe-h1-stosowane-w-terapii-chorob-alergicznych.html
https://pulsmedycyny.pl/leki-przeciwhistaminowe-moga-byc-bezpieczne-933386
https://www.mp.pl/pacjent/objawy/57558,objawy-alergii
https://www.mp.pl/pacjent/alergie/chorobyalergiczne/wartowiedziec/57567,leczenie-alergii
http://psjd.icm.edu.pl/psjd/element/bwmeta1.element.psjd-125245d8-a76d-48b5-99a9-5c5fc729036c/c/leki-przeciwhistaminowe-ii-generacji-w-praktyce-codziennej.pdf
https://journals.viamedica.pl/forum_medycyny_rodzinnej/article/download/10212/8712
http://eurosys.pl/img/cms/Zeszyt_Diphergan%2074(11-2012)%20do%20www.pdf
https://www.akademiamedycyny.pl/wp-content/uploads/2016/05/201301_Farmacja_004.pdf
https://pulsmedycyny.pl/wazny-aspekt-bezpieczenstwa-w-leczeniu-przeciwhistaminowym-875328
