Rodzaje znamion skórnych
Pieprzyki to barwnikowe znamiona skóry, powstające na skutek rozmnażania się komórek pigmentowych (melanocytów). Zazwyczaj tendencja do nich jest dziedziczona, zdarza się także, że powstają pod wpływem promieniowania UV. Znamiona dzielone są na łagodne oraz atypowe.
Pieprzyki łagodne pojawiają się zazwyczaj jeszcze w okresie dzieciństwa. W ich przypadku możliwość rozwoju choroby nowotworowej jest znikoma. Znamiona łagodne mają regularny kształt i budowę. Pieprzyki atypowe charakteryzuje niesymetryczny kształt, a miejsce ich występowania zazwyczaj wiąże się z wystawieniem na promieniowanie UV. Rozwój pieprzyków atypowych w zmiany nowotworowe jest prawdopodobny.
Rodzaje znamion
Ludzie posiadają przeciętnie ok. 10-40 znamion. Każdy z rodzajów pieprzyków ma swoją własną specyfikę i właściwości. Wyróżnia się m.in.:
- Znamię błękitne – najczęściej pojawiają się już w okresie dzieciństwa. Posiadają czarno-niebieskie zabarwienie i mogą przypominać czerniaka. Wyróżnia się cztery rodzaje błękitnych znamion: klasyczne, komórkowe, złożone oraz złośliwe.
- Znamię płaskie – jest to znamię wrodzone; charakteryzuje je naprzemienne występowanie jasno i ciemnobrązowych plam.
- Znamię Spitz – znamiona pojawiają się najczęściej u osób poniżej 20 roku życia, w okolicach kończyn oraz twarzy. Są okrągłe, twarde i czerwone.
- Znamię Beckera – znamiona mogą być zarówno wrodzone, jak i nabyte. Pojawiają się w okolicy miednicy, barków oraz ramion. Charakteryzuje je brunatny kolor i nieregularny kształt. Znamię Beckera często jest także pokryte włosami.
- Znamię Clarka – pieprzyk zaliczany do zmian atypowych. Zazwyczaj pojawia się na kończynach lub tułowiu. Charakteryzuje go brązowy kolor i lekko wypukły kształt, podobny do brodawki.
- Znamię Shuttona – pojawia się najczęściej u dzieci, często w towarzystwie bielactwa i/lub choroby Hashimoto. Najczęściej pojawiają się na tułowiu. Charakteryzuje je nieregularny kształt i biała otoczka.
Wskazania do usunięcia znamienia
To, czy dany pieprzyk nadaje się do usunięcia, zależy od decyzji specjalisty. Jeżeli coś niepokoi nas w wyglądzie znamienia, należy bezzwłocznie udać się do specjalisty, który oceni, czy w jego wyglądzie jest coś alarmującego. Wskazaniami do pozbycia się pieprzyków są:
- zaczerwienienie powstałe wokół znamienia;
- zgrubienie skóry wokół znamienia;
- krwawienie;
- zmiana koloru znamienia (na ciemniejszą lub wielokolorową barwę);
- zmiana kształtu;
- znaczące powiększenie znamienia;
- owrzodzenie;
- swędzenie i pieczenie.
Oprócz tego pieprzyki często usuwa się ze względów estetycznych lub w przypadku, kiedy znajdują się w miejscach narażonych na ciągłe urazy, np. w okolicy pachwiny. Zadrapanie znamienia może prowadzić do powstania czerniaka.
Chociaż konsultacja lekarska oraz wykonanie zabiegu może wiązać się z kosztami rzędu kilkuset złotych, zdecydowanie nie warto z nimi zwlekać. Jeżeli wygląd pieprzyka z jakiegoś powodu wzbudza twój niepokój, koniecznie udaj się do specjalisty. W najlepszym razie pozwoli ci to uniknąć ewentualnych przerzutów.
Metody usuwania pieprzyków
Metoda usunięcia pieprzyka zależy od jego rodzaju i problemu, z jakim pacjent udaje się do dermatologa. Lekarz bada znamię, wykonując dermatoskopię i, kierując się klasyfikacją objawów ABCDE, oceni potencjalnie niebezpieczne zmiany, takie jak:
- A – asymetria;
- B – wygląd brzegów;
- C – kolor;
- D – wielkość;
- E – ewolucja, pogłębienie się zmian.
Dermatolog może usunąć zmiany skórne przy pomocy lasera lub metodą chirurgiczną. Jaki jest ich przebieg?
Laserowe usuwanie pieprzyków
Zabieg laserowego usuwania znamion pozwala pozbyć się pieprzyków, które znajdują się nawet w bardzo głębokich warstwach. Wykonuje się go w znieczuleniu miejscowym, pod postacią specjalnej maści lub zastrzyku. Obecnie dermatolodzy stosują najczęściej tzw. laser frakcyjny. Specjalista kieruje wiązkę światła o dużej energii na zmieniony obszar skóry. Pieprzyk zostaje w ten sposób spłycony, a w razie potrzeby można usunąć także znamię, które znajduje się głębiej. W zależności od jego rozmiaru, zabieg może potrwać od kilku do kilkunastu minut.
Ta metoda ma bardzo wiele zalet. Przede wszystkim jest całkowicie bezbolesna i praktycznie pozbawiona ryzyka infekcji. Nie występuje także krwawienie, a miejsce po pieprzyku zastępuje niewielki strupek. Okres gojenia wynosi zazwyczaj ok. 2 tygodni. Metodę można stosować przy takich zmianach jak:
- kaszaki;
- włókniaki;
- brodawki;
- ziarniaki;
- naczyniaki.
Niestety, nie każdy pieprzyk można usunąć laserem. Zmiany płaskie oraz takie, które wykazują zmiany nowotworowe, należy poddać usunięciu chirurgicznemu. Ponadto usuwanie pieprzyków laserem do droższej opcji, szczególnie jeżeli zabieg wykonujemy w prywatnej klinice.
Chirurgiczne usuwanie pieprzyków
Usunięcie chirurgiczne przeprowadzane są w przypadku znamion barwnikowych (czerniaki). Zabieg przeprowadza się w znieczuleniu miejscowym. Lekarz przy pomocy skalpela usuwa podejrzany pieprzyk, wraz z niewielkim fragmentem skóry, która go otacza. Następnie konieczne jest założenie szwów i opatrunku; zostają one ściągnięte po ok. 7-14 dniach. Materiał biologiczny, który został pobrany podczas zabiegu, należy poddać badaniu histopatologicznemu. Dzięki niemu będzie można stwierdzić, czy pieprzyk miał postać łagodną, czy złośliwą.
Chirurgiczne wycięcie znamienia może pozostawiać niewielkich rozmiarów bliznę. W przypadku kiedy jej obecność przeszkadza pacjentowi, lekarz zaproponuje laserową korektę.
Pielęgnacja po usuwaniu znamion skórnych
Usunięcie pieprzyka nie wymaga długiej, skomplikowanej rekonwalescencji, ani w przypadku zabiegu chirurgicznego, ani użycia lasera. Zazwyczaj rana goi się w przeciągu 2-3 tygodni lub, chociaż w przypadku ran głębokich, cały proces może potrwać nawet kilka miesięcy.
Chcąc przyspieszyć gojenie, można zastosować różnorodne maści pielęgnacyjne. Te najczęściej polecane zawierają w składzie heparynę lub alantoinę. Lekarz może także zalecić zalepianie rany specjalnymi plastrami na blizny, których zadaniem jest przyspieszenie regeneracji naskórka.
Warto pamiętać, że pełne wygojenie wymaga czasu, cierpliwości oraz, niestety, rezygnacji z niektórych przyjemności. Radzi się unikać wystawiania rany na bezpośrednie działanie promieni UV, co oznacza, że należy zrezygnować zarówno z opalania na plaży, jak i wizyt w solarium. Warto także unikać zbyt długiego namaczania miejsca, które zostało poddane zabiegowi; konieczna jest zatem rezygnacja z sauny, basenów itp.
Cena zabiegu usuwania znamion
Koszt usunięcia znamion skórnych jest uzależniony od wybranej metody oraz rodzaju pieprzyka, z jakim mamy do czynienia. W przypadku zmian chorobowych możliwe jest skorzystanie z usług lekarskich w ramach NFZ. Jeżeli jednak chcemy usunąć pieprzyk prywatnie lub z powodów estetycznych, cena za konsultację i zabieg wzrośnie.
Chirurgiczne usunięcie pieprzyka wynosi kilkaset złotych; w przypadku usuwania znamion laserem kwota ta będzie jednak znacznie wyższa. Nie należy zapominać również o doliczeniu kosztów za konsultację, dodatkowe badania oraz kontrolę u specjalisty.
Usuwanie zmian skórnych – podsumowanie
Usuwanie pieprzyków może być podyktowane zarówno względami estetycznymi, jak i, co ważniejsze, dbałością o zdrowie. Warto pamiętać, że każda zmiana skórna, która wzbudzi w nas niepokój, powinna zostać skonsultowana ze specjalistą. Odpowiednio przeprowadzona metoda chirurgicznego bądź laserowego usunięcia niechcianego pieprzyka jest bezbolesna, nie kosztuje wiele, a może uratować życie!
