Budowa paznokcia – czy wiesz, jak zbudowane są twoje paznokcie? Piękne paznokcie to synonim zadbanej i wypielęgnowanej dłoni. Płytka paznokcia pełni jednak nie tylko funkcję estetyczną, ale także chroni nasze dłonie i pozwala na wczesną diagnostykę wielu chorób. Poznanie budowy paznokci pozwoli ci odpowiednio o nie zadbać oraz rozpoznać alarmujące symptomy, gdy pojawią się problemy ze zdrowiem. Role paznokcia:
- estetyczna;
- ochronna;
- diagnostyczna;
- użyteczna.
Jak zbudowany jest paznokieć i jego płytka? Budowa i anatomia
Budowa paznokcia jest bardzo złożona. Paznokieć anatomicznie składa się z kilku elementów oraz posiada ponad 100 warstw. Ciekawostką jest, że paznokcie rąk i stóp posiadają identyczną budowę oraz skład chemiczny. Różni się natomiast grubość płytek paznokcia, która wynosi:
- 0,5–0,7 mm u dłoni;
- 1,0–1,5 mm u stóp.
Różni się także tempo ich wzrostu, ponieważ paznokcie u dłoni rosną nawet do trzech razy szybciej, niż paznokcie u stóp.
Budowa paznokcia – anatomia. Najważniejsze elementy paznokcia
Paznokcie kształtują się już w życiu płodowym, jako efekt naturalnego przekształcania się żywych komórek skóry w keratynocyty, czyli komórki martwe, które tworzą tzw. powierzchnię rogową. Po narodzinach paznokcie rozwijają się wraz ze wzrostem palców, pełniąc ważne funkcje w codziennym życiu. Jak wygląda budowa płytki paznokcia i z jakich elementów się składa?
Anatomiczna budowa paznokcia składa się z następujących elementów:
- płytka paznokcia;
- macierz paznokcia;
- wał paznokcia;
- łożysko paznokcia;
- wolny brzeg paznokciowy;
- obłączek;
- wolny brzeg.
Opis poszczególnych elementów i najważniejsze funkcje paznokcia
Każdy z elementów paznokcia ma swoje anatomiczne uzasadnienie oraz ważną funkcją w codziennym funkcjonowaniu. Przedstawiamy najważniejsze informacje.
Płytka paznokcia
To najbardziej widoczna i znana część paznokcia. To na niej wykonujesz manicure oraz testujesz modne stylizacje. Podstawowym zadaniem płytki paznokcia jest funkcja ochronna. Jej wygląd może być także pierwszym komunikatem dotyczącym ewentualnych problemów zdrowotnych. Płytka paznokcia to półtwarda powłoka zbudowana z kreatyny. Jej budowa obejmuje trzy warstwy, są to:
- warstwa grzbietowa – stanowi zewnętrzną część paznokcia. Jest zbudowana ze ściśle ułożonych komórek kreatynowych;
- warstwa pośrednia – stanowi pośrednią część paznokcia, Jest zbudowana z luźno ułożonych komórek kreatynowych;
- warstwa wewnętrzna – wewnętrzna warstwa płytki, stanowiąca komórki nabłonka.
Oznaką zdrowej i zadbanej płytki paznokcia jest błyszcząca i gładka powierzchnia, na której nie występują bruzdy. Płytka powinna mieć lekko różowy kolor.
Macierz paznokcia
Kolejnym elementem jest macierz paznokcia. Jest to mocniej unerwiona część paznokcia, która znajduje się bezpośrednio pod wałem paznokcia zakończonym naskórkiem. To z tego miejsca wyrastają paznokcie. Macierz odpowiada także za wytwarzanie kreatynowej płytki paznokcia. Podobnie, jak ona, macierz składa się z trzech warstw:
- grzbietowej;
- pośredniej;
- wewnętrznej.
Obłączek paznokcia
Obłączek paznokcia, nazywany inaczej lunulą, posiada charakterystyczny wygląd półksiężyca o mlecznym odcieniu. Możesz zaobserwować go u nasady palca. Jego zadaniem jest połączenie widocznej płytki paznokcia z macierzą. Prawidłowy rozmiar obłączka nie powinien przekraczać 25% powierzchni paznokcia. Zbyt duży obłączek może być objawem kłopotów kardiologicznych lub zbyt wysokiego ciśnienia.
Wały paznokcia
Wały paznokcia to nic innego, jak warstwy skóry, które otaczają z trzech stron płytkę. Wyjątkiem jest wolny brzeg paznokcia, czyli miejsce, w którym płytka wychodzi poza opuszek, nie przylegając do naskórka. Wał paznokciowy odgrywa bardzo istotną rolę – chroni macierz przed uszkodzeniem oraz zabezpiecza wewnętrzne warstwy paznokcia przed uszkodzeniami mechanicznymi, oraz bakteriami i wirusami, dzięki czemu w głębszych partiach nie rozwija się infekcja.
Obrąbek naskórkowy
Kolejnym ważnym elementem paznokcia jest obrąbek naskórkowy, znany również jako popularna „skórka”. Wykonując manicure, pamiętaj, że obrąbek chroni macierz paznokcia przed uszkodzeniem i wniknięciem bakterii, należy więc traktować go delikatnie i nie usuwać w całości.
Budowa paznokcia – skład chemiczny
Jak widzisz, budowa paznokcia jest wieloelementowa i wielowarstwowa. Większość elementów tworzy kreatyna, która zawiera w sobie cenne substancje odżywcze. To dzięki nim paznokcie są mocne, a płytka paznokciowa posiada zdrowy i piękny wygląd. Wśród nich znajdują się m.in.:
- wapń;
- fosfor;
- żelazo;
- woda;
- siarka;
- arginina;
- aminokwasy siarkowe.
Znając skład chemiczny paznokci, łatwiej zadbać o właściwą suplementację wspomagającą twardość, zdrowy wygląd oraz wzrost paznokcia.
Co niszczy płytkę paznokcia i macierz paznokcia?
Są także czynniki i substancje, których paznokcie u rąk i stóp szczególnie nie lubią. Wśród czynników wpływających na degradację paznokcia znajdują się m.in. detergenty używane podczas sprzątania, aceton oraz inne rozpuszczalniki. Uważaj także na właściwą dietę oraz odpowiednią higienę dłoni i paznokci. Pozwoli ci to uniknąć takich dolegliwości, jak grzybica paznokci i infekcje bakteryjne. Również choroby ogólnoustrojowe mają wpływ na kondycję paznokcia. Bywa także, że zmieniona widoczna część paznokcia jest pierwszym symptomem problemów ze zdrowiem.
Budowa paznokcia – podsumowanie
Paznokcie pełnią niezwykle ważną funkcję w codziennym życiu. Jest to ochrona zakończeń nerwowych palców oraz zabezpieczenie miękkich tkanek znajdujących się bezpośrednio pod płytką. Blaszki paznokcia chronią także nasze dłonie przed infekcjami bakteryjnymi. Anatomiczna budowa paznokcia jest bardzo kompleksowa i złożona, a każdy z elementów ma swoje uzasadnienie. Wiedząc, z czego zbudowany jest paznokieć, wiesz już jak o niego zadbać i na co zwracać uwagę podczas codziennej pielęgnacji.
