Mianem plam wątrobowych określa się brązowe plamy na dłoniach, ale również na twarzy. Są one charakterystyczne dla osób starszych. Plamy wątrobowe pojawiają się także na nogach i rękach. W niektórych przypadkach przypominają piegi, w innych mają znacznie większą średnicę. Na ich powierzchni często dostrzegalne są białe plamki. Zmiany pigmentacyjne mogą pojawiać się na wszystkich obszarach skóry, które są narażone na ekspozycję słoneczną.
Jak wyglądają plamy wątrobowe? Skąd ich myląca nazwa?
Wbrew dość powszechnemu przekonaniu, bezpośrednio związanemu z mylącą nazwą, plamy wątrobowe wcale nie mają nic wspólnego z wątrobą. Bardziej trafne jest inne określenie – plamy starcze. Przebarwienia tego typu najczęściej pojawiają się bowiem w starszym wieku, choć u niektórych osób można zaobserwować je jeszcze przed 40. rokiem życia. Skąd więc określenie „plamy wątrobowe”? Wszystko z powodu charakterystycznego kolor plam. Są one dość ciemne – ciemniejsze niż piegi. Najczęściej mają odcień ciemnobrązowy lub nawet lekko wpadający w fiolet. Może się jednak zdarzyć, że zaobserwujesz u siebie żółte plamy na dłoniach, które też okażą się przebarwieniami starczymi.
Przyczyny plam wątrobowych. Jak zapobiegać przebarwieniom?
Plamy wątrobowe, inaczej plamy starcze, powstają na skutek intensywnej ekspozycji na słońce. Zauważając je na swojej skórze, nie musisz więc obawiać się, że organizm nie funkcjonuje prawidłowo. Twoja wątroba najprawdopodobniej jest w pełni sił! Plamy na rękach i w innych miejscach stanowią jednak sygnał, że nadmiernie wystawiasz swoją skórę na działanie promieni słonecznych. Co powoduje ich powstawanie? Zmiany pigmentacyjne są wynikiem nadprodukcji melaniny. Ta ostatnia jest produkowana w procesie pigmentacji, który zachodzi pod wpływem ekspozycji na promienie UV. W skórze człowieka można znaleźć dwa rodzaje melaniny: eumelaninę i feomelaninę. Pierwsza chroni przed promieniami UV, a druga nie.
Produkcja melaniny a zmiany pigmentacyjne
Stosunek procentowy obu rodzajów melanin różni się w zależności od skóry. U osób o ciemnej karnacji dominuje eumelanina, a u tych o jasnej karnacji i rudych lub blond włosach – pigment feomelanina. To dlatego ostatnia grupa jest bardziej narażona na negatywne skutki ekspozycji słonecznej. Wraz z syntezą melaniny, w komórkach skóry zwiększa się ilość wolnych rodników, które przyspieszają procesy starzenia. Wyprodukowana przez melanocyty melanina przemieszcza się w stronę zewnętrznych warstw skóry w wyniku ich narastania. To dlatego z czasem tracimy wakacyjną opaleniznę. Gdy jednak dojdzie do jej nadprodukcji w poszczególnych rejonach skóry, mogą powstawać utrwalone przebarwienia, których trudno się pozbyć.
Kiedy powstają plamy starcze?
Plamy wątrobowe to rodzaj przebarwień, które często stają się widoczne dopiero po długim czasie. Dlatego nawet jeśli do intensywnej i długotrwałej ekspozycji doszło jeszcze w wieku dziecięcym czy nastoletnim, ryzyko pojawienia się plam na ciele znacznie wzrasta. Unikanie filtrów przeciwsłonecznych to kolejny czynnik, który może przyczynić się do ich powstawania.
Co zwiększa ryzyko pojawienia się plam wątrobowych? Ekspozycja i działanie promieni słonecznych
Wszelkie środki uwrażliwiające na promieniowanie UV mogą zwiększyć ryzyko pojawienia się na skórze plam wątrobowych. Należą do nich m.in. leki dla diabetyków czy antykoncepcja hormonalna. Im dłużej stosujesz leki antykoncepcyjne, tym większa szansa na to, że przebarwienia wystąpią. Zwiększona produkcja estrogenów lub ich dostarczanie organizmowi za pośrednictwem antykoncepcji może prowadzić do nadprodukcji melaniny, która stoi za powstawaniem plam. To dlatego szczególnie narażone są na nie również kobiety w ciąży. Na słońce mocno uwrażliwiają również tetracykliny, stosowane w terapii trądziku. Osobom stosującym zawierające je leki zaleca się unikanie ekspozycji słonecznej i stosowanie wysokich filtrów. Zaniechanie takiej ochrony może skutkować właśnie pojawianiem się plam wątrobowych.
Plamy wątrobowe po alkoholu – nie warto pić!
Do rzadkości nie należą także plamy wątrobowe po alkoholu. Pojawiają się one wtedy, gdy dana osoba nadużywa tego trunku. Nadmierne picie może prowadzić nie tylko do pękania naczyń krwionośnych, ale również do degeneracji wyglądu skóry, do chorób układu trawienia czy poważnych problemów psychicznych, rodzinnych oraz finansowych. Dlatego jeśli zauważysz u siebie nadmierną chęć sięgania po alkohol, skontaktuj się z terapeutą. Im szybciej zrozumiesz swój problem, tym łatwiej będzie ci pomóc. Niestety, w przypadku alkoholizmu plamy wątrobowe nie są wcale największym zmartwieniem.
Plamy wątrobowe a terapie kosmetyczne
Plamy starcze mogą pojawić się na twarzy również na skutek niewłaściwego stosowania terapii kosmetycznych. Wiele z nich, np. popularne kwasy, uwrażliwia skórę na promieniowanie słoneczne, zwiększając ryzyko powstania przebarwień. Dlatego najczęściej stosuje się je zimą, z zaleceniem unikania ekspozycji słonecznej. Ryzyko to zwiększa również jasna karnacja. Mając jasną skórę, należy szczególnie uważać podczas opalania, ponieważ łatwiej ulega poparzeniom słonecznym, jest bardziej podatna na przebarwienia, a do tego obciążona większym ryzykiem rozwoju raka skóry.
Jak pozbyć się plam wątrobowych? Kosmetyki
Plamy wątrobowe twarzy czy rękach twarzy nie są groźne dla zdrowia – to problem natury czysto estetycznej. Wielu osobom zależy jednak na ich usunięciu. Całkowite wyeliminowanie plam wątrobowych jest niełatwe do osiągnięcia. Można jednak znacząco zmniejszyć ich widoczność za pośrednictwem odpowiednio dobranych terapii. Najłatwiejszym rozwiązaniem – zwłaszcza w przypadku przebarwień na twarzy – będzie zastosowanie kosmetyków zmniejszających przebarwienia. Skutecznym środkiem są np. produkty ze śluzem ślimaka i aloesem. W pozbyciu się przebarwień mogą również pomóc wspomniane już kwasy. Pamiętaj jednak, że zastosowanie ich w niewłaściwym sezonie czy ekspozycja na słońce po samym zabiegu przyniesie efekt odwrotny od zamierzonego, powodując powstanie kolejnych przebarwień.
Plamy od wątroby – jak używać filtrów na promieniowanie słoneczne?
Choć świadomość polskiego społeczeństwa dotycząca używania filtrów wciąż wzrasta, wiele osób nie wie jeszcze, jak w pełni chronić się przed słońcem. Plamy od wątroby będą pojawiać się znacznie rzadziej, jeśli zaczniesz używać na co dzień produktu o wysokim stopniu ochrony. 15 SPF latem nie będzie wystarczające! O wiele lepiej postawić na filtr 30 lub 50 SPF. Ponadto im więcej produktu nałożysz, tym lepiej będzie chroniona twoja skóra. Nie zapominaj także o tym, aby co 3–5 godzin dokładać kosmetyk, nawet jeśli nie wychodzisz z domu (promieniowanie wpada także przez okna!), a wieczorem usuń wszystko, korzystając z płynu do demakijażu oraz środka myjącego.
Plamy wątrobowe na twarzy – jak je zakryć?
O ile piegi wracają do łask, o tyle plamy wątrobowe na twarzy raczej nie kojarzą się najlepiej. Z tego powodu wiele kobiet wstydzi się ich lub po prostu nie chce na nie patrzeć. Pamiętaj, że twój wygląd cię nie definiuje, a same zmiany skórne nie są czymś, czego trzeba się wstydzić! Jeśli jednak czujesz potrzebę, aby je ukryć w trakcie codziennego funkcjonowania, sięgnij po produkty do makijażu. Możesz skorzystać z korekty kolorystycznej, która pomoże je zakamuflować. Nałóż niewielką ilość produktu neutralizującego, a następnie sięgnij po kryjący podkład bądź korektor. Pamiętaj, aby używać ich jak najmniej. W ten sposób ukryjesz plamy wątrobowe, które pojawiają się na twojej twarzy.
Plamy wątrobowe na szyi – spraw, by były mniej widoczne!
Jeśli z kolei posiadasz plamy wątrobowe na szyi i dekolcie, możesz sprawić, aby po prostu były mniej widoczne. Rozpuszczone, dłuższe włosy stworzą cień, który może w tym pomóc. W ten sposób wyszczuplisz też optycznie swoją szyję. Plamy wątrobowe skutecznie zakryjesz także, korzystając z apaszek, golfów czy koszul ze stójkami, które mogą wyglądać naprawdę stylowo. Odwrócisz od nich uwagę, korzystając także z eleganckiej biżuterii.
Leczenie plam wątrobowych – zabiegi
Czy da się rozjaśnić plamy wątrobowe? Możesz zdecydować się też na usunięcie plam pigmentacyjnych za pośrednictwem laseroterapii. Laser wychwytuje przebarwienia, a nagromadzona w nich melanina pochłania jego światło. W ten sposób dochodzi do zniszczenia nadprogramowych ilości barwnika. Można też zastosować specjalistyczne peelingi chemiczne polegające na kontrolowanym złuszczaniu warstw naskórka.
Plamy na dłoniach i rękach mogą pojawić się z czasem, ale nie muszą. Stosując wysokie filtry przeciwsłoneczne i ograniczając ekspozycję na słońce, możesz zapobiec ich powstaniu. Dobra zasada głosi, że „lepiej zapobiegać, niż leczyć” – całkowite pozbycie się takich przebarwień jest bardzo trudne. Pamiętaj, że znamiona i zmiany niepewnego pochodzenia należy bezwzględnie skonsultować z dermatologiem.
