Ftalany to z chemicznego punktu widzenia pochodne kwasu ftalowego (sole, estry). Wykorzystywane są w wielu dziedzinach przemysłu. Ich liczba jest duża, a poszczególne rodzaje różnią się między sobą właściwościami fizycznymi, chemicznymi oraz działaniem. W branży kosmetycznej najczęściej stosuje się ftalan dietylu.
Co to jest DEPH w składzie? To właśnie ftalen określany również jako INCI: Diethyl Phthalate. Pod względem chemicznym DEPH to ciecz o oleistym charakterze. Nie wyróżnia się szczególnym zapachem.
Ftalany to przede wszystkim związki, które nadają innym produktom plastyczność. Jakie mają właściwości? Ciężko to jednoznacznie określić. Jak wspomniano wyżej, ftalanów jest wiele i mogą mieć one różne cechy.
Ftalan dietylu to najlepiej przebadany związek z tej grupy. Jakie działania można mu przypisać? Oto niektóre z nich:
W branży kosmetycznej znalazł zastosowanie tak naprawdę jeden związek z grupy wszystkich ftalanów. Jest to wyżej wspomniany DEPH, czyli inaczej ftalan dietylu. W kosmetyku pełni przede wszystkim funkcję rozpuszczalnika, dodatkowo scala preparat (plastyfikator) oraz maskuje inne nieprzyjemne zapachy w produkcie.
Ftalany występują między innymi w:
Szkodliwość ftalanów jest znana. Mimo tego, że ogólna opinia o tych substancjach nie jest przychylna, nie tyczy się ona wszystkich związków z tej grupy. Ftalany, które działają toksycznie na organizmy, nie są dopuszczone do użytku w kosmetykach. Mogą powodować upośledzenia w rozwoju płodu u kobiet ciężarnych, a także bezpłodność i problemy z zajściem w ciąże w przyszłości. Tyczy się to przede wszystkim związków takich jak:
Ze względów bezpieczeństwa zabronione jest dodawanie ftalanów do produktów przeznaczonych do pielęgnacji skóry dzieci.
Ciekawym faktem jest to, że producent kosmetyków nie ma obowiązku umieszczać na opakowaniu informacji o obecności ftalanów. Zatem nie wiadomo tak naprawdę, czy zostały one zawarte w Twoim ulubionym produkcie. Najlepiej poznanym i uznanym za bezpieczny składnikiem z grupy ftalanów jest DEPH – ftalan dietylu. Nie uważa się go za potencjalny alergen. Jego toksyczność i działanie drażniące są znikome. Może jednak nie sprawdzić się w przypadku skóry wrażliwej.
Ftalany pozyskiwane są drogą syntetyczną poprzez procesy chemicznych.
Nie odnotowano negatywnego wpływu ftalanów na środowisko naturalne.
Pochodne kwasu ftalowego są w 100% wegańskie. Nie zawierają w sobie substancji pochodzenia zwierzęcego.
Zastosowanie ftalanów nie tyczy się tylko kosmetyków. Gdzie jeszcze występują ftalany? Ich szerokie działanie wykorzystywane jest w produktach takich jak żywice, farby, lakiery. Są obecne podczas wytwarzania modnych podłóg winylowych. Swego czasu stosowano je do produkcji zabawek, jednak po dokładniejszych badaniach nad ftalanami zostało to kategorycznie zabronione.
https://cosmeticsinfo.org/ingredient/dimethyl-phthalate-diethyl-phthalate-and-dibutyl-phthalate-0
https://www.sciencedirect.com/science/article/abs/pii/S0013935111000284