Rak podstawnokomórkowy skóry – zdjęcia, diagnostyka, objawy i leczenie

Rak podstawnokomórkowy skóry – podstawowe informacje

Rak podstawnokomórkowy skóry (zdjęcia zmian są charakterystyczne), znany również jako basal cell carcinoma (BCC), jest najczęściej diagnozowanym nowotworem skóry w Polsce. Charakteryzuje się powolnym wzrostem i rzadko prowadzi do przerzutów odległych lub zajęcia regionalnych węzłów chłonnych. Oznacza to, że jego rokowanie jest zazwyczaj dobre. Wczesna diagnoza i leczenie są jednak bardzo w zapobieganiu rozprzestrzeniania się tego nowotworu.

Jak wygląda rak podstawnokomórkowy skóry? Zdjęcia mogą być drastyczne

Jak wygląda rak podstawnokomórkowy skóry? Zdjęcia raka skóry tego rodzaju najczęściej prezentują zmianę jako niewielkie owrzodzenie lub guzy otoczone wałowatym brzegiem. Zazwyczaj pojawia się w obszarach ekspozycji na światło słoneczne, takich jak twarz, głowa i szyja. Nie jest to jednak regułą, ponieważ może pojawić się także na miejscach osłoniętych czy błonach śluzowych. Zmiany te mogą być błyszczące, perłowe, a czasem mogą wykazywać niewielkie krwawienie lub nie goić się przez dłuższy czas. Są to typowe objawy raka podstawnokomórkowego.

Zaniedbanie miejscowych zmian skórnych w tej postaci raka może powodować naciekanie na inne struktury: sąsiadujące elementy chrzęstne, kostne, nerwowe itp. Nawet niewielka zmiana nowotworowa może urosnąć do dużych rozmiarów, utrudniających proces leczenia.

Diagnostyka i leczenie raka podstawnokomórkowego skóry

Diagnostyka raka podstawnokomórkowego skóry zazwyczaj rozpoczyna się od badania dermatoskopowego. Pozwala ono na dokładną ocenę zmian skórnych. Jest to nieinwazyjna metoda, która za pomocą specjalistycznego urządzenia (dermatoskopu) pozwala na obserwację naskórka i warstwy podstawnej. Dzięki temu możliwe jest wczesne wykrycie zmian nowotworowych i ocena ich charakteru.

W przypadku podejrzenia raka podstawnokomórkowego skóry konieczne jest także wykonanie biopsji. Procedura ta polega na pobraniu próbki tkanki z podejrzanej zmiany i jej badaniu histopatologicznym. Daje ono szansę na potwierdzenie diagnozy i ustalenie typu nowotworu, co jest kluczowe dla wyboru odpowiedniej metody leczenia.

Przebieg leczenia raka podstawnokomórkowego

Leczenie raka podstawnokomórkowego skóry zazwyczaj opiera się na chirurgicznym usunięciu zmiany. Zabieg ten polega na wycięciu guza wraz z marginesem zdrowej tkanki, co ma na celu zapewnienie, że wszystkie komórki nowotworowe zostały usunięte. W zależności od stadium i lokalizacji nowotworu może być również stosowana radioterapia. Ta metoda leczenia wykorzystuje promieniowanie wysokoenergetyczne do niszczenia komórek nowotworowych. 

Radioterapia jest często stosowana jako uzupełnienie leczenia chirurgicznego, szczególnie w przypadkach, gdy usunięcie całego guza nie jest możliwe lub gdy istnieje ryzyko nawrotu choroby.

Oprócz tych głównych metod w leczeniu raka podstawnokomórkowego skóry wykorzystuje się również leczenie miejscowe, które obejmuje stosowanie kremów czy maści zawierających leki przeciwnowotworowe lub stymulujące układ odpornościowy. Są one stosowane bezpośrednio na zmienioną chorobowo skórę i mogą być używane w przypadku mniejszych zmian nowotworowych lub w celu zmniejszenia ryzyka nawrotu po leczeniu chirurgicznym.

Lokalizacja i częstość występowania tego rodzaju raka skóry

Jak wspomniano wcześniej, rak podstawnokomórkowy jest nowotworem, który najczęściej występuje w obszarach ekspozycji na promieniowanie UV. Najbardziej narażone na ten rodzaj raka są części ciała często wystawione na działanie słońca. Obszary te, ze względu na swoją ekspozycję, są bardziej podatne na uszkodzenia skóry wywołane promieniowaniem UV, co zwiększa ryzyko rozwoju raka podstawnokomórkowego.

Statystycznie, rak podstawnokomórkowy częściej występuje u mężczyzn niż u kobiet. Wynika to zarówno z nawyków dotyczących ekspozycji na słońce, jak i biologicznych różnic w budowie skóry. Mężczyźni częściej wykonują prace na zewnątrz i są bardziej narażeni na długotrwałą ekspozycję na słońce, co przyczynia się do wyższego ryzyka rozwoju tego typu raka. 

Ponadto ryzyko rozwoju raka podstawnokomórkowego wzrasta z wiekiem. Większość przypadków diagnozowana jest u osób po 50. roku życia, co jest związane z kumulatywnym efektem ekspozycji na słońce w ciągu życia oraz naturalnym osłabieniem mechanizmów naprawczych skóry.

Czynniki ryzyka i zapobieganie zachorowaniom

Głównym czynnikiem ryzyka raka podstawnokomórkowego jest długotrwała ekspozycja na słońce. Promieniowanie UV prowadzi do uszkodzeń DNA komórek skóry, co może skutkować zmianami nowotworowymi. Szczególnie narażeni są ludzie, którzy spędzają dużo czasu na słońcu bez odpowiedniej ochrony, takiej jak kremy z filtrem UV, odzież chroniąca przed słońcem czy nakrycia głowy. Inne czynniki ryzyka to:

• jasna karnacja, włosy blond lub rude, osoby z niebieskimi, zielonymi lub szarymi oczami – są one bardziej podatne na uszkodzenia skóry spowodowane przez słońce i mają wyższe ryzyko rozwoju raka podstawnokomórkowego. Jest to spowodowane mniejszą ilością melaniny w skórze, która chroni przed szkodliwym działaniem promieni UV;
• genetyczne predyspozycje do nowotworów skórnych także odgrywają istotną rolę. Historia rodzinnego występowania raka skóry może zwiększać ryzyko zachorowania;
• historia poparzeń słonecznych, szczególnie tych, które doprowadziły do pęcherzy, znacznie zwiększa ryzyko rozwoju raka podstawnokomórkowego. Nawet pojedyncze poparzenie słoneczne w dzieciństwie lub młodości może zwiększyć ryzyko raka skóry w późniejszym życiu.

Jak zapobiegać rakowi skóry?

Zapobieganie rakowi podstawnokomórkowemu skóry polega przede wszystkim na ochronie przed promieniowaniem UV. Obejmuje to:

• stosowanie kremów z filtrem UV o wysokim współczynniku ochrony, zwłaszcza w przypadku długotrwałego przebywania na słońcu. Kremy z filtrem powinny być stosowane nie tylko latem, ale przez cały rok, przede wszystkim na twarz;
• noszenie odzieży chroniącej przed słońcem, takiej jak kapelusze z szerokimi rondami, okulary przeciwsłoneczne z filtrem UV i ubrania z długimi rękawami, jest szczególnie ważne podczas długotrwałej ekspozycji na słońce;
• regularne kontrolowanie skóry pozwala na wczesne wykrycie nowych zmian skórnych lub zmian w istniejących znamionach, co jest niezwykle istotne dla wczesnego rozpoznania i leczenia raka skóry;
• ważnym elementem profilaktyki raka skóry jest unikanie korzystania z solarium.

Różnicowanie z innymi nowotworami skóry

Rak podstawnokomórkowy skóry różni się od innych form nowotworów skóry, takich jak czerniak i rak kolczystokomórkowy, zarówno pod względem wyglądu zmian skórnych, jak i zachowania biologicznego. Dokładne odróżnienie tych nowotworów jest ważne dla wyboru odpowiedniego leczenia i prognozowania przebiegu choroby.

Czerniak a rak podstawnokomórkowy

Czerniak, znany również jako melanoma, jest bardziej agresywnym i skłonnym do przerzutów nowotworem skóry niż rak podstawnokomórkowy. Charakteryzuje się często szybkim wzrostem i zdolnością do dawania przerzutów do innych części ciała, w tym do węzłów chłonnych i narządów wewnętrznych.

Rak kolczystokomórkowy rak podstawnokomórkowy

Rak kolczystokomórkowy, znany też jako rak płaskonabłonkowy, jest innym typem nowotworu skóry. Choć mniej agresywny niż czerniak, może być bardziej inwazyjny niż rak podstawnokomórkowy. Rak kolczystokomórkowy często pojawia się jako szorstka, łuszcząca się lub brodawkowata zmiana na skórze, która może krwawić lub tworzyć strup.

Co warto wiedzieć o raku podstawnokomórkowym skóry? Zdjęcia pokazują nieestetyczne zmiany na odsłoniętych obszarach. Można jednak im zapobiegać, stosując odpowiednią ochronę przed promieniowaniem UV.