Przepuklina odbytu to potoczna nazwa na uchyłek odbytnicy (rectocele). Jest to nic innego jak uwypuklenie, które można zaobserwować na ścianie odbytu w kierunku gruczołu krokowego lub pochwy. Z czasem schorzenie powoduje mnóstwo nieprzyjemnych objawów takich jak np. problemy z wypróżnianiem się, czy wypadanie odbytu. Przeczytaj, czym jest odbytnica i jakie są najczęstsze przyczyny przepukliny odbytu.
Czym jest odbytnica?
Odbytnicą nazywamy końcowy fragment jelita grubego, który łączy się ze środowiskiem zewnętrznym odbytem. Odbyt jest natomiast otworem, przez który wydostaje się kał. Długość odbytnicy to około 12–18m cm, a ściany odbytnicy są zbudowane z trzech warstw:
- zewnętrznej (tworzonej przez otrzewną i tkankę łączną);
- mięśniowej;
- błony śluzowej.
Odbytnica i odbyt mogą zmagać się z różnymi patologiami – m.in. wadami wrodzonymi, guzkami krwawniczymi (hemoroidami), czy nowotworami. Nierzadka jest także przepuklina odbytu (odbytnicy), prowadząca do zaburzeń funkcjonowania układu pokarmowego.
Przepuklina odbytu – przyczyny
Przepuklina odbytu powstaje głównie na skutek osłabienia tkanki łącznej w obrębie miednicy mniejszej i nadmiernego napięcia mięśni odbytnicy. Zwykle odpowiada za to:
- podeszły wiek;
- otyłość;
- zabiegi ginekologiczne;
- wiele trudnych porodów siłami natury;
- wypróżnianie się z dużym wysiłkiem;
- znaczne obniżenie krocza;
- zabieg usunięcia macicy.
Jakie są objawy przepukliny odbytu?
Uchyłek odbytu na początku nie wiąże się z występowaniem żadnych objawów. Jedynie badanie przez odbytnicę pozwala zauważyć przesunięcie końcowego fragmentu jelita. Stopniowo schorzenie powoduje problemy z wypróżnianiem się, co wynika z uwypuklenia, odpowiedzialnego za zaleganie kału. Gdy przepuklina odbytu ma wielkość powyżej 4 centymetrów, pojawia się:
- nieprzyjemne, bolesne parcie na stolec;
- uczucie niepełnego wypróżniania;
- nietrzymanie stolca;
- uporczywe zaparcia;
- dolegliwości bólowe w miednicy mniejszej.
Co więcej, wraz z powiększaniem się uchyłka, może dojść nawet do wypadania odbytnicy czy pochwy!
Wypadanie odbytu – najważniejsze informacje
Wypadanie odbytu to schorzenie, które występuje na skutek zmniejszenia napięcia dna miednicy, a do tego dochodzi w wyniku osłabienia okolicznych mięśni. Pojawia się ono nawet 5–6 razy częściej u kobiet niż mężczyzn. Nierzadko zmagają się z nim także dzieci. Polega ono na wysuwaniu się zaledwie części lub całej ściany odbytnicy przez odbyt. Objawy to przede wszystkim:
- dyskomfort podczas defekacji;
- krwawienie;
- nietrzymanie moczu i stolca;
- zaparcia.
Dodatkowo warto dodać, że objawy wypadania odbytu nietrudno pomylić z innymi schorzeniami takimi jak np. owsiki, ropnie, czy przetoki.
Jak leczy się wypadanie odbytu?
Nie da się ukryć, że jest to schorzenie, które znacząco obniża jakość życia pacjenta, ale na szczęście można je leczyć! Najskuteczniejszym sposobem leczenia wypadania odbytu jest zabieg chirurgiczny, który przywraca prawidłową funkcję dna miednicy i poprawia nieprawidłowości anatomiczne. Trzeba jednak podkreślić, że operacje zwykle nie są wykonywane u osób w bardzo młodym lub podeszłym wieku ze względu na ryzyko powikłań.
Jak diagnozuje się przepuklinę odbytu?
Podejrzewasz, że występuje u ciebie przepuklina odbytu? Wiedz, że zdiagnozowanie tego schorzenia nie jest trudne! Wiąże się jednak z koniecznością przeprowadzenia kilku badań. Gdy dostrzeżesz u siebie objawy przepukliny odbytu, to czym prędzej zgłoś się do lekarza, który zbierze dokładny wywiad oraz przeprowadzi badanie proktologiczne. Później zapewne skieruje cię m.in. na defekografię, ocenę wydolności zwieraczy i rozciągliwości odbytnicy, badania USG: przezodbytnicze i przezpochwowe, badanie ginekologiczne oraz rezonans miednicy mniejszej.
Przepuklina odbytu – profilaktyka
Przepuklina odbytu powstaje najczęściej w wyniku zwiększonego napięcia mięśni odbytnicy podczas wypróżniania się. Zatem warto wdrożyć działania, dzięki którym unikniesz zaparć i nadmiernego parcia na stolec. Powinieneś zdecydować się przede wszystkim na codzienną aktywność fizyczną, dokonać zmian w diecie, czy ćwiczyć mięśnie miednicy mniejszej. Poniżej przeczytasz, jakie zmiany w diecie są niezbędne.
Jakich zmian powinieneś dokonać w diecie?
Najważniejsze jest stosowanie diety, w której nie znajdują się potrawy ciężkostrawne, wyskoprzetworzone i tłuste. Zdecydowanie niewskazane są także słodycze, biała mąka, czy tłuszcze zwierzęce, co wynika z tego, że długo zalegają w jelitach. Zamiast tego idealnie sprawdzą się pokarmy, będące źródłem błonnika pokarmowego. Możesz sięgać między innymi po:
- produkty pełnoziarniste;
- surowe warzywa;
- płatki owsiane;
- owoce pestkowe;
- orzechy i migdały;
- fermentowane produkty mleczne.
Dbaj o to, aby codziennie jeść 4–5 posiłków w równych odstępach czasu. Szczególnie ważne jest też odpowiednie nawadnianie organizmu – każdego dnia powinieneś spożywać przynajmniej 2 litry wody.
Leczenie przepukliny odbytu
Przepuklina odbytu zwykle leczona jest poprzez wykonanie zabiegu chirurgicznego. Metodę dobiera się w zależności od stopnia zaawansowania choroby. Wiedz jednak, że uchyłek odbytnicy w początkowej fazie może być poddany leczeniu zachowawczemu. Wówczas doskonale sprawdzają się ćwiczenia mięśni Kegla, elektrostymulację, czy trening behawioralny. Gdy jednak to nie przyniesie żadnych efektów lub będą one niezadowalające, to jedyną opcją jest zabieg chirurgiczny, który polega na usunięciu uwypuklenia.
Dowiedziałeś się już, czym jest przepuklina odbytu. Jest to schorzenie, z którym da się walczyć na kilka sposobów. Jeśli zmagasz się z nim, to nie zwlekaj z podjęciem decyzji o leczeniu, ponieważ z czasem może powodować ono więcej nieprzyjemnych dolegliwości. Czym prędzej zatem udaj się do lekarza, który zaproponuje ci najlepszą formę leczenia!
