Czym są żylaki kończyn?
Żylaki kończyn to poszerzone, kręte naczynia powierzchownego układu żylnego, przebiegające w tkance podskórnej. Powstają w wyniku zwiększonego ciśnienia krwi żylnej, wtórnego do uszkodzenia mechanizmu zastawkowego w większych pniach naczyniowych, uchodzących do układu głębokiego, oraz w naczyniach przeszywających komunikujących układ żył powierzchownych i biegnących wewnątrz mięśni żył głębokich.
Warto sobie uświadomić, że żylaki kończyn są schorzeniem przewlekłym i postępującym. Efekty uszkodzenia zastawek żylnych są nieodwracalne, co zwykle oznacza wskazanie do wyłączenia z krążenia niewydolnych pni żylnych przez ich usunięcie lub obliterację wewnątrznaczyniową. Niekiedy po zabiegach z różnych przyczyn dochodzi do nawrotów. Dlatego warto zastosować się do profilaktyki przewlekłej niewydolności żylnej, w myśl zasady: „lepiej zapobiegać niż leczyć”.
Żylaki mogą rozwijać się z różnych powodów i w nieco odmiennym patomechanizmie również w innych obszarach naczyniowych np. w przełyku i dnie żołądka, przymaciczach, powrózku nasiennym.
Dostrzegając u siebie objawy chorób żył zawsze warto zasięgnąć porady lekarza z doświadczeniem we flebologii.
Żylaki – poważny problem zdrowotny
Niewydolność żylna objawiająca się żylakami nie jest jedynie problemem estetycznym. W miarę upływu czasu u chorych występują coraz bardziej uciążliwe dolegliwości. Początkowo jest to niecharakterystyczne uczucie ciężkości nóg, bóle i obrzęki kończyn zwłaszcza pod koniec dnia, zaczerwienienie i swędzenie skóry, kurcze mięśniowe. W zaawansowanych stadiach choroby dochodzi do rozwoju trudno gojących się głębokich owrzodzeń.
Zaburzenie i spowolnienie przepływu krwi w obrębie żylaków zwiększa ryzyko wystąpienia zakrzepicy żylnej. Może ona przebiegać w postaci względnie łagodnego stanu zapalnego żył powierzchownych, lub o wiele poważniejszej zakrzepicy żył głębokich, zagrażającej rozwojem zatorowości płucnej i zespołem pozakrzepowym.
Co sprzyja powstawaniu żylaków?
Istnieje szereg czynników, które sprzyjają powstawaniu żylaków. Nie mamy możliwości modyfikacji zapisanych w naszym materiale genetycznym cech dziedzicznych warunkujących np. podatność zastawek lub ścian żył na uszkodzenia. Możemy jednak modyfikować nasz siedząco-stojący tryb życia, brak ruchu, złą dietę, nadwagę i otyłość.
Sposoby leczenia żylaków
O rozpoznaniu schorzenia i właściwej kwalifikacji do leczenia decyduje lekarz o odpowiednim stopniu wyszkolenia w technikach flebologicznych. Dostępne są metody zabiegowe oraz farmakologiczne i kompresoterapia. Przeważnie w leczeniu łączy się te metody. Jeśli nie ma istotnych przeciwwskazań, dążymy do wykonania zabiegu operacyjnego metodą klasyczną lub wewnątrznaczyniową, gdyż leczenie zachowawcze daje zwykle doraźne złagodzenie dolegliwości i jest mało skuteczne w dłuższej perspektywie.
Profilaktyka przewlekłej niewydolności żylnej w warunkach domowych
…to higieniczny tryb życia, dbanie o regularną aktywność fizyczną i masę ciała, ograniczenie długotrwałej ekspozycji na wysokie temperatury, unikanie noszenia zbyt obcisłej odzieży i niewygodnego obuwia, zapewnienie regularnych przerw w pracy siedzącej i stojącej, unikanie zakładania nogi na nogę, wypoczynek w pozycji leżącej lub półsiedzącej z uniesionymi kończynami dolnymi ułożonymi w taki sposób aby swobodnie opierały się o zapewniające komfort podłoże na całej długości podudzia
Leczenie farmakologiczne oraz leczenie uciskowe żylaków
Istnieje szereg środków farmakologicznych stosowanych w leczeniu żylaków. Część z nich jest dostępna bez recepty, ale zanim zacznie się je stosować, dobrze najpierw skonsultować się z lekarzem, zwłaszcza w przypadku osób, które stosują więcej niż jeden farmaceutyk. Na rynku dostępne są preparaty w postaci żeli, kremów, maści, tabletek i ziół. Swoim działaniem poprawiają napięcie żył, zmniejszają przepuszczalność naczyń włosowatych, ograniczają procesy zapalne przyczyniające się do powstawania żylaków, usprawniają mikrokrążenie, przeciwdziałając zastojowi krwi w krążeniu obwodowym.
Doświadczony lekarz zaleci najbardziej adekwatną terapię farmakologiczną, dostosowując ją do stanu zdrowia pacjenta. Leki mogą stanowić wsparcie na różnych etapach leczenia inwazyjnego.
Powszechnie stosuje się również metodę kompresoterapii z użyciem podkolanówek, pończoch i rajstop uciskowych. Ucisk terapeutyczny wywoływany przez tego rodzaju odzież wspomaga przepływ krwi w żyłach, przynosząc ulgę i pomagając zredukować obrzęki. Terapia uciskowa jest często wykorzystywana jako element uzupełniający leczenie operacyjne.
Metody chirurgiczne leczenia żylaków kończyn dolnych
Leczenie chirurgiczne jest postępowaniem z wyboru u pacjentów z żylakami kończyn dolnych.
U chorych bez współistniejących przeciwwskazań do leczenia operacyjnego, dążymy do wykonania zabiegu. Obecnie preferowane są minimalnie inwazyjne metody obliteracji wewnątrznaczyniowej, wykonywane w trybie ambulatoryjnym przy użyciu różnych metod dopasowanych indywidualnie do każdego chorego, w zależności od jego preferencji i sytuacji klinicznej. Leczenie odbywa się w znieczuleniu miejscowym. Po zabiegu pacjent może przeważnie od razu wrócić do swoich codziennych aktywności, z zaleceniem unikania forsownego wysiłku fizycznego w szczególności obciążeń statycznych związanych z długotrwałym staniem, siedzeniem, podnoszeniem ciężkich przedmiotów przez okres kilku do kilkunastu dni.
W leczeniu żylaków kończyn dolnych, obecnie najczęściej stosuje się wymienione niżej metody małoinwazyjne:
- wewnątrzżylna ablacja laserowa (EVLT) – zabieg polega na zamykaniu niewydolnych pni żylnych przy użyciu ciepła generowanego przez laser. Procedura trwa ok. 45 minut. Do światła naczynia pod kontrolą USG wprowadzane jest cienkie włókno przewodzące światło laserowe, którym bardzo precyzyjnie zamykane są poszczególne odcinki zmienionych żył ulegające z czasem włóknieniu i inwolucji. Zabieg przebiega bez pozostawiania blizn.
- wewnątrzżylna obliteracjażylaków parą wodną (SVS). Istotą metody jest zamknięcie żylaków przy użyciu ciepła pary wodnej podawanej przez wprowadzoną do światła naczynia cienką końcówkę specjalnego systemu. Para wodna skutecznie penetruje do żylaków o krętym przebiegu i różnej średnicy, do których trudno byłoby wprowadzić sztywny światłowód.
- zabieg klejenia żył – w tym wypadku do chorej żyły specjalnym cewnikiem podawany jest klej tkankowy, który skutecznie ją zamyka. Ta metoda pozwala na bardzo szybki powrót do aktywności, daje wyjątkowo mało dolegliwości pooperacyjnych.
- miniflebektomia żylaków – Metoda polega na mechanicznym usunięciu żylaków, poprzez drobne nacięcia skóry w znieczuleniu miejscowym. Miniflebektomię stosujemy jako zabieg uzupełniający w miejscach które ze względu na trudną dostępność anatomiczną nie mogą być skutecznie leczone metodami wewnątrznaczyniowymi.
- chirurgiczne podskórne usuniecie niewydolnych pni żylnych (stripping) jest metodą najbardziej inwazyjną, wymagającą znieczulenia ogólnego lub przewodowego wykonanego przez anestezjologa, dłuższej rekonwalescencji i gojenia ran. Przebiega z pozostawieniem blizn. Zwykle pacjent odczuwa znacząco większe dolegliwości pooperacyjne w porównaniu z metodami wewnątrzżylnymi.
Po zabiegach zwykle konieczne jest stosowanie kompresoterapii przy użyciu bandaża elastycznego lub pończoch uciskowych, profilaktyki przeciwzakrzepowej w postaci podskórnych wstrzyknięć heparyny drobnocząsteczkowej oraz leków o działaniu przeciwzapalno-przeciwbólowym.
Przebieg pooperacyjny i efekt leczenia jest monitorowany podczas kontrolnych wizyt ambulatoryjnych z oceną USG. Niekiedy istnieje konieczność wykonania zabiegu uzupełniającego pierwotną interwencję.
Więcej informacji na temat leczenia żylaków kończyn dolnych znajdziecie na stronie internetowej ➡ Centrum Medyczne Plus Med
