Zapalenie okołoustne to dolegliwość, która wygląda na pierwszy rzut oka jak trądzik, choć nim nie jest. Kiedyś uważano je za odmianę trądziku różowatego, jednak najnowsze badania wykazały, że nie ma z nim nic wspólnego. Nie jest to choroba zagrażająca zdrowiu, stanowi jedynie problem estetyczny.
Może dotyczyć osób w każdym wieku i każdej płci, jednak zdecydowanie częściej jest problemem kobiet w wieku 20-30 lat (90% przypadków). Może dotknąć również osoby w młodym wieku, poniżej 12. roku życia – ta grupa wiekowa stanowi 7% chorych. Przyustne zapalenie skóry może trwać nawet kilka miesięcy, ale istnieje kilka skutecznych sposób na pozbycie się tego defektu.
Dermatoza okołoustna – jakie są przyczyny?
Nie jest znana dokładna przyczyna dermatozy okołoustnej. Do rozwoju tej przypadłości predysponuje jednak leczenie glikokortykosteroidami oraz stosowanie doustnej antykoncepcji hormonalnej. Często takie zmiany pojawiają dopiero po odstawieniu wyżej wymienionych leków.
Zaostrzenie dolegliwości obserwuje się u kobiet w okresie przedmiesiączkowym. Choroba nie ma podłoża genetycznego. Czasem może być wywołana ekspozycją na słońce lub intensywnym pielęgnowaniem tej okolicy środkami natłuszczającymi i głęboko nawilżającymi.
Inne możliwe przyczyny zapalenia okołoustnego to:
- skłonność do alergii,
- niedokładne mycie twarzy,
- niedobory witaminowe,
- stres o charakterze przewlekłym,
- zaburzenia hormonalne,
- stosowanie past do zębów z fluorem ,
- terapia retinoidami,
- stosowanie maści na bazie kwasów,
- stosowanie kremów z chemicznym filtrem przeciwsłonecznym,
- niektóre gumy do żucia i wypełnienia dentystyczne,
- infekcje grzybicze, pasożytnicze,
- stosowanie glikokortykosteroidów donosowych i wziewnych.
Zapalenie okołoustne – objawy
Objawy u wielu osób potrafią skutecznie obniżyć samopoczucie oraz zmniejszyć pewność siebie. Okołoustne zapalenie skóry charakteryzuje się występowaniem wielu małych, czerwonych lub czerwonobrunatnych grudek oraz zaczerwienieniem wokół ust.
Czasem zajęte mogą być również fałdy nosowo-wargowe, podbródek oraz okolica wokół oczu. Zapalenie może zajmować również okolice okołogenitalne, choć znacznie rzadziej. Tak jak w przypadku trądziku, można zaobserwować powiększenie gruczołów łojowych i pojawienie się zmian ropnych.
W wielu przypadkach zapalenie okołoustne nie jest tak zaawansowane. Co ciekawe, wykwity nie lokalizują się w okolicy bezpośrednio przylegającej do czerwieni wargowej. Niekiedy jedynym objawem choroby mogą być krostki wielkości łebka od szpilki (około 1–2mm) pod nosem. Wysypce może towarzyszyć zaczerwienienie skóry w okolicach wysypki, świąd lub pieczenie i niewielkie złuszczanie się skóry.
Okołoustne zapalenie skóry – leczenie zapalenia okołoustnego
Pierwszym krokiem po zauważeniu u siebie zmian wokół ust jest wizyta u dermatologa oraz, jeśli są stosowane, odstawienie preparatów z glikokortykosteroidami – przyjmowanymi doustnie lub donosowo. Lekarz rozpoznaje dolegliwość po dokładnym wywiadzie i zbadaniu pacjenta.
Niestety, nie istnieją testy, które są w stanie w 100% zdiagnozować powstałe wypryski. Jeśli zmiany nie są charakterystyczne, może zostać zlecona biopsja skóry do badania histopatologicznego. Gdy zmiany występują wokół oczu, często kolejnym krokiem może okazać się wizyta u okulisty.
Podstawą leczenia zapalenia okołoustnego jest wyeliminowanie wszystkich potencjalnie szkodzących czynników – podrażniających kosmetyków, środków pielęgnacyjnych z konserwantami i substancjami zapachowymi. Polecane są delikatne kosmetyki nawilżające zawierające w składzie emolienty. Czasem już dobranie odpowiedniej pielęgnacji pomaga zażegnać problem.
Maści i leki na okołoustne zapalenia skóry
Lekarz może zalecić stosowanie różnego rodzaju maści. Często jako pierwsze stosowane są maści z antybiotykiem lub inhibitorami kalcyneuryny (takrolimus, pimekrolimus). Skuteczny może okazać się również metronidazol. Zmniejszają one nasilenie podrażnienia skóry i działają silnie przeciwzapalnie. W przypadku występowaniu wielu zmian skórnych o silnym nasileniu może zostać przepisany antybiotyk doustny lub terapia doustną izotretynoiną. Często pierwsza poprawa jest już widoczna po kilku dniach leczenia.
Terapia doustnym antybiotykiem, ze względu na charakter dolegliwości, może trwać nawet 12 tygodni. U dzieci poniżej 12. roku życia stosuje się jedynie preparaty miejscowe, na przykład maści z erytromycyną. Okołoustne zapalenie skóry jest chorobą przewlekłą, mogącą prowadzić do bliznowacenia. Ważne, aby nie zwlekać z wizytą u dermatologa – im szybciej zostanie dobrane odpowiednie leczenie, tym będzie skuteczniejsze.
Zapalenie skóry wokół ust – co robić po zakończeniu leczenia? Jak uniknąć wyprysków wokół ust?
Aby nie doprowadzić do nawrotu dermatozy okołoustnej, należy unikać silnych, drażniących skórę kosmetyków. Nie warto eksperymentować z coraz to nowszymi preparatami do pielęgnacji pojawiającymi się na rynku. Taki typ cery wymaga szczególnie delikatnej pielęgnacji.
Jeśli masz suchą skórę, wybieraj kremy przeznaczone do skóry wrażliwej. Unikaj również twardej wody; jeśli ta w kranie pozostawia dużo do życzenia, spróbuj myć twarz wodą butelkowaną. Nie używaj do mycia twarzy zwykłego mydła, które może podrażnić i dodatkowo wysuszyć twoją skórę.
Zdecydowanie lepszym wyborem będzie sięgnięcie po delikatne płyny do mycia twarzy przeznaczone do twojego typu skóry. Przysłuży się jej także częste zmienianie poszewek i ręczników. Zwróć uwagę, czy do ich prania nie używasz drażniących proszków i płynów do prania.
Nie próbuj samodzielnie usuwać powstałych zmian, może to jedynie pogorszyć problem. Nie stosuj także peelingów, a do ochrony skóry twarzy przed słońcem wybieraj kremy z filtrami fizycznymi najlepiej w postaci żelowej, które będą znacznie lepsze niż kosmetyki z filtrami chemicznymi.
Aby skutecznie chronić swoją skórę przed szkodliwym promieniowaniem słonecznym, wybieraj kremy z filtrem minimum SPF 30. Pamiętaj również, aby stosować kremy z filtrem przez cały rok, również w okresie jesienno-zimowym. Nakładaj kosmetyki przeciwsłoneczne także pod codzienny makijaż, ponieważ nawet podkłady i pudry zawierające filtry często nie są wystarczająco skuteczne. W okresach, kiedy słońce świeci najmocniej, unikaj przebywania na zewnątrz w godzinach okołopołudniowych.
