Tłuszczak nazywany jest także nowotworem łagodnym, który wywodzi się z tkanki tłuszczowej. Nie ma zdolności naciekania na okoliczne tkanki i tworzenia przerzutów, więc w większości przypadków nie stanowi zagrożenia dla zdrowia i życia. Może być zlokalizowany w najróżniejszych częściach ciała, zazwyczaj pojawia się u osób w 5. dekadzie życia.
Istnieje wiele różnych teorii tłumaczących przyczyny powstawania tłuszczaków. Uważa się, guzy te mogą być spowodowane przez niektóre choroby, ale wpływ na ich rozwój mają także czynniki genetyczne i urazy. Aby dowiedzieć się, czy usuwanie tych zmian jest konieczne, czytaj nasz tekst!
Czym jest tłuszczak?
Tłuszczaki przyjmują formę niedużych, miękkich w dotyku i gumowatych guzków, które znajdują się bezpośrednio pod skórą. Mogą występować pojedynczo lub w skupiskach, jako forma mnoga. Są ruchome i dają się przesuwać, a następnie wracają do pozycji wyjściowej.
Stopniowo i powoli się rozrastają, osiągając różne rozmiary – nawet rzędu kilku centymetrów. Zbudowane są z adipocytów, czyli komórek tłuszczowych na zewnątrz otoczonych torebką łącznotkankową. Rzadziej stwierdza się występowanie tłuszczaków w głębszych tkankach miękkich, a nawet w wątrobie.
Tłuszczaki – objawy
Tłuszczaki zazwyczaj nie dają objawów, a jedynie stanowią widoczny defekt kosmetyczny. Zwykle są niebolesne, jednak pacjenci skarzą się na dyskomfort wynikający z ucisku guza na okoliczne tkanki.
Często tłuszczaki występują w miejscach takich jak ramiona, pośladki, barki, górne części pleców czy ud, przez co przeszkadzają w wykonywaniu codziennych obowiązków. Skóra pod nimi wygląda normalnie, nie jest zmieniona chorobowa ani zaczerwieniona. Objawy ogólne, takie jak nadciśnienie tętnicze, mogą spowodować tłuszczaki w obrębie narządów wewnętrznych, na przykład w nerkach czy wątrobie.
Tłuszczak na głowie i twarzy
Tłuszczaki mogą być zlokalizowane w różnych częściach ciała. Dosyć często stwierdza się ich obecność na głowie. Utrudniają wtedy codzienną pielęgnację oraz mogą powodować dyskomfort podczas czesania włosów. Ich codzienne podrażnianie niekiedy prowadzi także do wypadania włosów.
Natomiast tłuszczaki na twarzy często występują u mężczyzn po 40. roku życia – zazwyczaj na policzkach lub czole. Potrafią przyjmować spore rozmiary i są łatwo widoczne, dlatego stanowią duży problem natury estetycznej.
Guz w piersiach
Niektóre rodzaje tłuszczaka występują w piersiach. Wyczuwalne są podczas rutynowego USG albo w czasie badania fizykalnego. Niekiedy kobiety dowiadują się o nich podczas comiesięcznych badań piersi, co potrafi wzbudzić ich niepokój.
Zmiany mają jednak łagodny charakter i nie powodują bólu. Przyjmują formę przesuwalnego okrągłego guzka. Kiedy jednak osiąga on duże rozmiary, może powodować dyskomfort.
Tłuszczaki umiejscowione w piersiach wymagają nadzoru ginekologicznego i powinny być poddawane regularnym badaniom. Zazwyczaj nie jest konieczne ich chirurgiczne wycięcie, chociaż w razie wątpliwości lekarz może pobrać biopsję i zlecić wykonanie badania histopatologicznego.
Tłuszczak w pachwinie
Tłuszczaki mnogie lub pojedyncze mogą pojawić się także w pachwinie. Ten rodzaj guza należy skonsultować z lekarzem, który podczas badania sprawdzi, czy okoliczne węzły chłonne nie są powiększone. Specjalista wykluczy również inne choroby.
Niekiedy zgrubienia w tych okolicach wskazują na rozwój przepukliny – co często ma miejsce u małych dzieci. Jeżeli guz związany jest z powiększeniem węzłów chłonnych, może wskazywać na chłoniaka i wymaga szybkiego podjęcia leczenia.
Tłuszczaki – różnicowanie
Wyróżnić można kilka różnych rodzajów tłuszczaków, biorąc pod uwagę ich budowę oraz obraz kliniczny. Jeżeli zmiana jest pojedyncza, wyraźnie widoczna pod palcami i dobrze odgraniczona od tkanki podskórnej prawdopodobnie mamy do czynienia z tradycyjnym tłuszczakiem o nazwie lipoma.
Guzy z dużą ilością drobnych naczyń krwionośnych nazywane są naczyniotłuszczakami. Natomiast tłuszczak wielopostaciowy ma zarówno naczynia krwionośne, jak i adiopocyty, czyli komórki tkanki tłuszczowej.
Zimowiak – czym się charakteryzuje?
Zimowniak najczęściej występuje u niemowląt. Jego nazwa podchodzi od zwierząt, które zapadają w sen zimowy. Ten tłuszczak to łagodny guz pojawiający się w tkance tłuszczowej brunatnej u nowo narodzonych dzieci. Uważa się, że jest przekazywany genetycznie. Zalecana jest jego obserwacja – jeżeli skóra wokół niego zacznie boleć lub przybierać czerwony kolor, konieczne będzie jego usunięcie. Pojawia się:
- w okolicach grzbietu;
- w dolnej części pleców;
- na karku;
- między łopatkami.
Gdy zlokalizowany jest wewnątrz organizmu, może wpłynąć negatywnie na pracę narządów wewnętrznych.
Przyczyny powstawania tłuszczaków
Przyczyny powstawania tłuszczaków w dalszym ciągu nie są jednoznacznie ustalone. Wyróżnić można kilka teorii, które tłumaczą ich powstawanie. Niektóre z nich mówią, że główną rolę odgrywają geny.
Uważa się też, że to stany zapalne nadmiernie stymulują podział komórek tłuszczowych w organizmie. Inna teoria wskazuje, że winne są cząsteczki wydzielane przez układ immunologiczny. Tłuszczaki występują wraz z przebiegiem rzadkich schorzeń takich jak choroba Madelunga czy choroba Cowdena.
Tłuszczaki – co zwiększa ryzyko ich wystąpienia?
Chociaż nie wiadomo do końca, jakie są przyczyny pojawiania się tych guzów, wyróżnić można kilka czynników zwiększających ryzyko wystąpienia tłuszczaków. Należy do nich przede wszystkim wiek – około 40-60 lat. Nierzadko pojawiają się po urazie, jednak towarzyszą także osobom z nadwagą i otyłością.
Do czynników ryzyka należy też obecność zmian nowotworowych u pacjenta lub członków jego rodziny. Zmiany te występują również w miejscach po ranach lub bliznach pooperacyjnych.
Tłuszczak – kiedy się go usuwa?
Większość zmian nie wymaga interwencji chirurgicznej, jeżeli jednak tłuszczak jest bolesny, stanowi poważny defekt kosmetyczny lub pacjent z jego powodu czuje się niekomfortowo, może zostać usunięty. Jest to też zalecane w przypadku guzów, które szybką się rozwijają – niektóre zmiany potrafią osiągnąć nawet kilka kilogramów.
Zabieg chirurgiczny wykonuje się wówczas, gdy tłuszczak uciska na sąsiadujące narządy i powoduje objawy ogólnoustrojowe. Decyzję o jego usunięciu podejmuje lekarz.
Leczenie tłuszczaków
Usuwanie tłuszczaków zazwyczaj przebiega z zastosowaniem zabiegu chirurgicznego w znieczuleniu. W jego trakcie chirurg aplikuje znieczulenie miejscowe, a następnie nacina skórę i usuwa rozwarstwioną tkankę wraz z torebką. Proces ten trwa około 20 minut i nie wymaga hospitalizacji.
Istnieją też inne sposoby usuwania tłuszczaków – na przykład liposukcja, czyli odsysanie tkanki tłuszczowej. Nowoczesną metodą jest zabieg z użyciem sondy, którą wprowadza się do wnętrza guzka, dzięki czemu nie będzie konieczne duże nacięcie skóry.
Chociaż pojawienie się tłuszczaka w danej partii ciała potrafi wzbudzić niepokój, nie stanowi on zagrożenia dla zdrowia. Często jest jednak problemem natury estetycznej lub powoduje dyskomfort, dlatego wiele osób decyduje się na jego usunięcie. Na szczęście nie jest to skomplikowane – w tym celu wykorzystuje się proste zabiegi chirurgiczne lub inne nowatorskie metody.
