Podczas porodów naturalnych bardzo często ma miejsce nacięcie krocza, szczególnie w przypadku kobiet, które rodzą po raz pierwszy, nawet przy braku wskazań. Przy drugim porodzie często udaje się go uniknąć, co wynika z tego, że tkanki krocza są bardziej rozciągliwe. Ten zabieg fachowo nazywa się epizjotomią i wykonuje się go po to, aby m.in. zapobiec pęknięciu tkanek w chwili przechodzenia dziecka przez drogi rodne. Przeczytaj, czym dokładnie jest i jak wygląda nacięcie krocza!
Czym jest nacięcie krocza?
Nacięcie krocza jest zabiegiem medycznym, podczas którego dochodzi do nacięcia skóry i mięśni w ostatnim odcinku kanału rodnego. Jest on wykonywany w fazie parcia, chwilę przed urodzeniem główki dziecka. Po porodzie zszywa się ranę. Zdaniem ekspertów WHO (Światowej Organizacji Zdrowia) nacinanie krocza jest niezbędne w przypadku 5–20% porodów. Według badań w Polsce około 50% kobiet rodzących drogami natury ma nacinane krocze przy porodzie. Warto jednak dodać, że jeszcze 15 lat temu ten odsetek nacięć krocza był znacznie wyższy i wynosił aż 80%!
Jak wygląda nacinanie krocza?
Używa się do tego specjalnych nożyczek, a samo nacięcie krocza odbywa pod kątem ok. 45 stopni do osi długiej ciała. Jest to inaczej nacięcie boczno-przyśrodkowe, które jest najczęściej wykonywane. Czasem przeprowadza się nacięcie krocza pośrodkowe, ale jest to dość rzadkie w Polsce.
Jaki jest cel nacinania krocza podczas porodu siłami natury?
Jeszcze niedawno rutynowe nacinanie krocza było traktowane jako metoda zapobiegania powikłaniom porodu, w tym pęknięciu krocza. Zdaniem wielu specjalistów zabieg zapobiega m.in.:
- poważnym uszkodzeniom krocza;
- nietrzymaniu moczu;
- urazom główki malucha;
- rozluźnieniu pochwy;
- obniżeniu napięcia mięśni dna miednicy;
- wypadaniu miednicy.
To najczęściej przedstawiane argumenty dotyczące zasadności stosowania rutynowego nacięcia krocza, aczkolwiek co ciekawe: badania naukowe nie potwierdziły żadnego z nich.
Kiedy konieczny jest zabieg nacięcia krocza?
Nacięcie krocza należy wykonywać jedynie w uzasadnionych przypadkach. Wśród wskazań znajdują się m.in.:
- ułożenie pośladkowe dziecka;
- dystocja barkowa;
- poród kleszczowy;
- słabnąca akcja serca płodu;
- konieczność użycia próżnociągu;
- występowanie blizn po pęknięciach krocza (III lub IV stopnia).
Tego typu wskazania zwykle dotyczą około 5–20% porodów i w ich przypadku jak najbardziej powinno być dokonane nacięcie krocza.
Czy nacięcie krocza podczas porodu boli?
Przyszłe mamy często obawiają się, że konieczne będzie nacięcie krocza i zadają sobie pytanie: czy ten zabieg boli? Na szczęście nie jest bolesny, ponieważ jest wykonywany na szczycie skurczu i trwa dosłownie sekundę. Rodząca może jedynie odczuwać dyskomfort, gdy lekarz przechodzi do szycia i założenia szwów (rozpuszczalnych) na krocze. Uciążliwe dolegliwości mogą pojawić się dopiero później, już w trakcie połogu, choć ich nasilenie zależy od stopnia uszkodzenia tkanek krocza.
Jak przebiega gojenie się rany po nacięciu krocza?
Po nacięciu kroczu najpewniej nie będziesz mogła normalnie siedzieć przez około tydzień. Może również wystąpić obrzęk, który sprawia, że szwy mocno uciskają tkankę. Czas gojenia się krocza po nacięciu zwykle nie przekracza 7–10 dni, lecz niektóre kobiety odczuwają dyskomfort nawet do miesiąca. Po ranie pozostaje jedynie blizna, która nie sprawia problemów. Gdy jednak zauważysz, że pojawiają się niepokojące dolegliwości, zmagasz się z ostrym bólem lub gorączką, to natychmiast zgłoś się do lekarza, ponieważ istnieje ryzyko m.in. infekcji rany czy rozluźnienia się szwów.
Jak wygląda pielęgnacja rany po nacięciu skóry krocza?
Nacięcie krocza powoduje, że pacjentka ma ranę, która wymaga odpowiedniej pielęgnacji. Najważniejsze jest:
- korzystanie z neutralnych środków myjących;
- częste zmienianie podkładów;
- używanie bawełnianej bielizny z siatki;
- wietrzenie krocza w domu;
- noszenie luźnych ubrań przez pewien czas;
- delikatne podcieranie – od przodu do tyłu;
- rezygnacja z kąpieli (dopóki rana się nie zagoi) i współżycia (w czasie połogu);
- dbanie o higienę m.in. ważne jest przemywanie rany po każdym oddaniu moczu i stolca;
- spryskiwanie rany octaniseptem, odkażającym skórę i błony śluzowe.
Czy można przyjmować leki przeciwbólowe?
Jeśli po nacięciu krocza odczuwasz dolegliwości bólowe, to wskazane może być przyjmowanie środków przeciwbólowych. Pamiętaj jednak, aby najpierw skonsultować tę kwestię z lekarzem lub położną.
Czy da się uniknąć nacięcia krocza w czasie porodu?
Jesteś w ciąży i możliwe nacięcie krocza podczas porodu cię przeraża? Wiedz zatem, że możesz się przed nim uchronić. W tym celu powinnaś zacząć działać już w czasie ciąży. Najważniejsze jest, abyś wykonywała ćwiczenia mięśni Kegla, wzmacniające krocze i pochwę. Dobrym sposobem może być też masaż krocza (od 2 trymestru ciąży), a także umiarkowana aktywność fizyczna.
Co natomiast możesz zrobić w trakcie porodu, by nie było konieczności cięcia? Postaw na pozycje wertykalne, słuchaj położnej (nie przyj z całej siły), a także rób ciepłe kompresy na krocze. Jeśli masz taką możliwość, skorzystaj z porodu w wodzie.
Jakie są możliwe powikłania po nacięciu krocza?
U pacjentek, u których wykonano nacięcie krocza, pojawiają się powikłania, lecz są one dużo mniejsze niż w przypadku pęknięcia. Oprócz wspomnianych problemów z pozostaniem w pozycji siedzącej zwykle panie skarżą się na ból, drętwienie i pieczenie w okolicach rany oraz nieprzyjemne dolegliwości przy oddawaniu moczu. Niektóre kobiety twierdzą także, że po nacięciu krocza współżycie po porodzie jest bolesne bądź niesatysfakcjonujące. Dodatkowo nacięcie krocza zwiększa ryzyko pęknięcia w trakcie kolejnych porodów – wtedy mogą być one rozleglejsze i sięgać nawet okolic odbytu!
Jak można leczyć bliznę po nacięciu krocza?
Nacięcie krocza wiąże się z pozostaniem blizny po porodzie. Dla wielu pań jest to tylko problem natury estetycznej, lecz u niektórych może odpowiadać za problemy z nietrzymaniem moczu, czy bolesne współżycie seksualne. Na szczęście pacjentki z blizną po tego typu zabiegu nie muszą się zmagać z bólem do końca życia. Mogą skorzystać z fizjoterapii uroginekologicznej. Dobrą metodą leczenia jest również plastyka blizny po nacięciu krocza – to popularny zabieg opierający się na chirurgicznym wycięciu tkanki tworzącej bliznę i ponownym założeniu szwów.
Nacięcie krocza to bardzo często przeprowadzany zabieg podczas porodu siłami natury, lecz nie zawsze jest konieczny. Pamiętaj, że masz prawo nie zgodzić się na jego wykonanie, a personel szpitala musi poinformować cię o zamiarze zrobienia nacięcia, uzasadnić jego konieczność i otrzymać twoją zgodę. Poród bez nacięcia jest jak najbardziej możliwy, lecz nie obawiaj się go, jeśli epizjotomia okaże się niezbędna.
