Pojawienie się rumienia na skórze potrafi być wyjątkowo nieprzyjemne, ponieważ powoduje dyskomfort, a w niektórych przypadkach nie zanika samoistnie i wymaga odpowiedniego leczenia. Zapoznaj się z poniższym artykułem i dowiedz się, czym dokładnie jest takie zaczerwienienie skóry, jakie są jego rodzaje i w jaki sposób się go pozbyć.
Czym jest rumień?
Rumień (łac. erythema)to zaczerwienienie pojawiające się na powierzchni skóry. Może wystąpić zarówno u dzieci, jak i dorosłych. W zależności od rodzaju, jego pojawienie się może mieć różnorodne podłoże. Niekiedy trudno orzec, co spowodowało wystąpienie zmiany skórnej. Wówczas, szczególnie kiedy wraz z zaczerwienieniem pojawiły się inne nieprzyjemne objawy, konieczna może okazać się wizyta u dermatologa, który wdroży specjalistyczne leczenie.
Rodzaje rumienia
Przyczyny występowania tego problemu mogą być różne. Najczęściej jego powstawanie jest związane z urazami, ranami na powierzchni skóry i stanami zapalnymi. W innych przypadkach przyczyną rumienia mogą być różnorodne schorzenia lub reakcje alergiczne. Poniżej przyjrzymy się najpowszechniej występującym rodzajom tych zmian oraz przyczynom, dla których pojawiają się na skórze.
Rumień polekowy, czyli rumień trwały
Ta jednostka chorobowa, znana pod nazwą rumienia polekowego i rumienia trwałego, występuje po zażyciu konkretnych leków. Najczęściej taką reakcję powoduje przyjmowanie różnych antybiotyków, środków hormonalnych, leków przeciwalergicznych oraz przeciwbakteryjnych. Zmiany skórne objawiają się pod postacią okrągłych, brązowawych plam. W większości przypadków osoby, u których pojawia się rumień, same zauważają korelację pomiędzy przyjmowaniem leków a zmianami skórnymi.
Rumień wędrujący
Rumień wędrujący jest wywoływany przez namnażanie się bakterii Borrelia burgdorferi – to jeden z najwcześniejszych objawów boreliozy, przenoszonej przez kleszcze. Rumień pojawia się w miejscu ugryzienia po kilkunastu dniach. Jest on dość łatwy do rozpoznania, przypomina bowiem czerwony pierścień. Nierzadko jego pojawieniu się towarzyszą objawy typowe dla infekcji:
- złe samopoczucie;
- zmęczenie;
- gorączka;
- ból mięśni.
W przypadku podejrzenia, że to właśnie ten rodzaj zmian, należy udać się na konsultację do lekarza. Zleci on badania laboratoryjne, a w razie potwierdzenia bakterii Borrelia burgdorferi wdroży leczenie antybiotykami (najczęściej są to amoksycylina albo doksycyklina).
Rumień stwardniały
Przyczyną powstawania rumienia stwardniałego jest infekcja, najczęściej związana z zakażeniem prątkami gruźlicy. Zmiany pojawiają się zwykle na podudziach i tylnej stronie łydek. Zmiana skórna jest wyjątkowo bolesna i długotrwała. Po pierwszym etapie, w którym pojawiają się guzy i silny ból, rumień może mieć nawet przewlekły przebieg. Ból jest mniejszy, jednak pojawiają się owrzodzenia.
Rumień guzowaty
Jest to schorzenie o podłożu zapalnym. Zmiany skórne, przyjmujące wygląd kilkucentymetrowych, bolesnych guzów, lokują się przeważnie na podudziach. Rumieniowi guzowatemu często towarzyszą bóle stawów i wysoka gorączka. Jego powstawanie najczęściej wiąże się z infekcją organizmu (grzybiczą, wirusową albo bakteryjną), jednak zdarza się, że współistnieje z chorobami autoimmunologicznymi (np. sarkoidozą lub chorobą Leśniowskiego-Crohna). Zmiany skórne mogą także towarzyszyć niektórym nowotworom, a zdarza się, że występują u ciężarnych kobiet.
W przypadku rumienia guzowatego stosuje się leczenie przyczynowe (np. przy podłożu bakteryjnym), jednak zdarza się także, że guzy ustępują samoistnie.
Rumień nekrolityczny wędrujący
Rumień nekrolityczny wędrujący jest schorzeniem, które współistnieje z chorobą nowotworową (tzw. zespół paraneoplastyczny). Pojawia się zazwyczaj w przypadku zmian metabolicznych, wywołanych nowotworem trzustki. Prócz tego problemu występuje wówczas także cukrzyca.
Charakterystycznym objawem choroby jest spełzanie naskórka w obrębie zaczerwienienia. Jedynym sposobem na pozbycie się zmian skórnych jest podjęcie leczenia choroby podstawowej, czyli nowotworu trzustki.
Rumień dłoniowy
Jak sama nazwa wskazuje, rumień dłoniowy objawia się jako zmiany skórne w obrębie dłoni. Występuje on w przypadku schorzeń wątroby, np.:
- marskości wątroby;
- przewlekłej niewydolności wątroby;
- nadciśnienia zwrotnego.
Innymi chorobami współistniejącymi są schorzenia reumatologiczne. Problem skórny powstaje także w wyniku zmian hormonalnych. Zdarza się również, że jego występowanie związane jest z czynnikami genetycznymi.
Rumień wielopostaciowy
Rumień wielopostaciowy jest grupą chorób, które przyjmują różne objawy i charakteryzują się różnorodnymi stopniami nasilenia. Istnieje wiele podłoży ich występowania, od reakcji na przyjmowane leki, poprzez zakażenie, po niezidentyfikowane czynniki. Rumień wielopostaciowy występuje najczęściej na rękach, jednak zdarza się, że zmiany pojawiają się także na błonie śluzowej w jamie ustnej.
Jeżeli ma łagodny przebieg, wdrażanie leczenia nie jest konieczne. Kiedy jednak przyjmuje postać ciężką, konieczna jest wizyta u lekarza i rozpoczęcie terapii. Rumień wielopostaciowy w przebiegu ciężkim dzieli się na:
- zespół Stevensa-Johnsona;
- zespół toksycznej nekrolizy naskórka (TEN).
Obydwa schorzenia mają bardzo dokuczliwe objawy. Szczególnie niebezpieczny jest zespół TEN, podczas którego następuje oddzielenie się naskórka od innych warstw skóry. Może to prowadzić do utraty wody, a w efekcie zaburzeń elektrolitowych i zakażeń groźnych dla zdrowia i życia.
Rumień u dzieci
Chociaż opisane powyżej rodzaje rumienia mogą występować zarówno u osób dorosłych, jak i u dzieci, niektóre ze zmian skórnych dotyczą wyłącznie najmłodszych. Zdecydowanie warto znać przyczyny powstawania schorzeń, które pojawiają się u dzieci, aby móc w porę zareagować i podjąć się ich leczenia.
Rumień nagły (tzw. gorączka trzydniowa)
Gorączka trzydniowa, choroba szósta lub po prostu rumień nagły to schorzenie dotykające bardzo małych dzieci, najczęściej poniżej 3. roku życia. Przyczyną jego powstawania są wirusy HHV-6 i HHV-7. W pierwszym etapie choroby pojawia się bardzo wysoka (nawet 40 stopni) gorączka. Po trzech dniach, kiedy wysoka temperatura ustępuje, na ciele dziecka pojawia się rumieniowa wysypka.
Leczenie rumienia nagłego jest wyłącznie objawowe. Należy kontrolować stan dziecka i dbać o odpowiednie nawodnienie. Czasami lekarz zleca także podawanie niesteroidowych leków przeciwzapalnych.
Rumień zakaźny
Rumieniem zakaźnym określa się chorobę występującą u dzieci w wieku przedszkolnym i przedszkolnym. Przyczyną jego występowania jest parwowirus B19. Pierwszy etap schorzenia może przypominać przeziębienie. Występują bowiem:
- stan podgorączkowy lub gorączka;
- katar;
- czasami ból mięśni i stawów.
Po kilku dniach od wystąpienia pierwszych objawów na twarzy dziecka pojawia się czerwony rumień, który z czasem przenosi się także na obszar kończyn, tułowia i pośladków. Problem może zanikać i nawracać, szczególnie pod wpływem przegrzania organizmu. Nie istnieje leczenie przyczynowe, jednak na szczęście przebieg choroby ma charakter łagodny.
Rumień – podsumowanie
Jak widać, rumień może przyjmować bardzo różne formy i być wywoływany przez wiele czynników. Jeżeli dostrzeżesz zaczerwienienia na skórze, które wydają ci się podejrzane, skontaktuj się z lekarzem – w większości przypadków pozbycie się problemu nie jest trudne!