Mimo to przypadłość ta jest dość często bagatelizowana. A przecież może być objawem niektórych groźnych chorób! W poniższym tekście dowiesz się, skąd bierze się uciążliwe chrapanie, w jakich przypadkach jest niebezpieczne dla zdrowia i co zrobić, by nie chrapać.
Dlaczego chrapiemy?
Starsi ludzie często mawiali: „jak się chrapie to się lepiej wyśpi…” Jest to oczywiście mit, a w rzeczywistości osoby chrapiące często uskarżają się na chroniczne zmęczenie, rozdrażnienie i ciągłe uczucie senności! Chrapanie negatywnie wypływa na jakość naszego snu i może nieść ze sobą poważne konsekwencje. Problem chrapania sam w sobie nie jest chorobą: dźwięk powodują drgania rozluźnionych mięśni podniebienia. Podczas snu mięśnie obrębie górnych dróg oddechowych wiotczeją, powodując opadanie podniebienia miękkiego i języczka. W ten sposób nasze gardło się zwęża, znacznie utrudniając prawidłowy przepływ powietrza i powodując u niektórych osób chrapanie.
Najczęstsze przyczyny chrapania
Przyczyny chrapania mogą być różne, nie zawsze są one zagrożeniem dla naszego zdrowia. Oto najpopularniejsze z nich:
- krzywa przegroda nosowa (może być to wada wrodzona jak i nabyta w skutku urazu mechanicznego),
- niedrożność nosa spowodowana polipami (miękkimi i bezbolesnymi naroślami tkanek w kształcie kropel wody pojawiające się na śluzówce i w zatokach),
- przerost migdałków (szczególnie migdałka gardłowego),
- przerost nasady języka lub języczka,
- nadwaga i otyłość (bardzo częsta przyczyna chrapania),
- nałogowe palenie,
- niektóre choroby przewlekłe (nadciśnienie, problemy z tarczycą, cukrzyca),
- alergie wpływające na obrzęk śluzówki,
- spożywanie alkoholu przed snem (picie alkoholu wpływa na rozluźnienie mięśni),
- duży poziom zmęczenia,
- niektóre leki (głównie nasenne i rozluźniające),
- zła pozycja snu.
Chrapanie samo się nie wyleczy i go nie wolno lekceważyć. Starajmy się za to ograniczyć czynniki, które pogłębiają problem.
Kto jest szczególnie narażony na chrapanie.
Chrapanie pojawia się częściej u ludzi starszych, w pierwszej kolejności u mężczyzn (wynika to z budowy anatomicznej obręczy szyi, czy kształtu głowy). Dotyczy ono co drugiego Polaka i co czwartej Polki, natomiast u dzieci występuje raczej sporadycznie. Ponadto na chrapanie w czasie snu narażone osoby otyłe, posiadające wady anatomiczne dróg oddechowych, osoby borykające się z nadciśnieniem tętniczym czy przesadzające z używkami.
Czy palenie papierosów może być przyczyną chrapania?
Wielu z nas pali papierosy. Jak się okazuje, mają one bezpośredni wpływ na chrapanie w trakcie snu. Dym tytoniowy podrażnia układ oddechowy i może spowodować stan zapalny błony śluzowej. Następuje wówczas jej obrzęk i zwężenie, a przy tym zwiększenie ilości wydzielanego śluzu, powodujące powstawanie nieprzyjemnego dźwięku chrapania. Ponadto palacze znacznie częściej mają do czynienia z groźnym dla życia i zdrowia bezdechem sennym.
Kiedy chrapanie jest niebezpieczne dla naszego zdrowia?
Problem pojawia się szczególnie w momencie, w którym nasze chrapanie staje się głośne i nieregularne, a sen zakłócony jest wielokrotnymi, kilkunastosekundowymi przerwami w oddychaniu. Taki stan, nazywany bezdechem sennym, może być naprawdę niebezpieczny i zagrażać naszemu zdrowiu.
Obturacyjny bezdech senny — cichy zabójca
U osób chrapiących istnieje większe prawdopodobieństwo pojawienia się obturacyjnego bezdechu sennego. Jest to choroba stanowiąca poważne zagrożenie dla naszego zdrowia, a nawet życia. Powstaje przy nadmiernym rozluźnieniu mięśni górnego układu oddechowego. Gardło się wtedy mocno zwęża, uniemożliwiając swobodny przepływ powietrza przez drogi oddechowe. Kiedy jednak całkowicie się zablokuje, dochodzi do zatrzymania oddechu. Taka przerwa w oddychaniu może trwać od kilku do kilkunastu sekund, a nawet minuty i występować kilkanaście razy w ciągu nocy. Bezdech senny może prowadzić do udaru mózgu, być powodem wielu schorzeń układu krążeniowego, czy rozwoju niektórych chorób np. cukrzycy. W skrajnych przypadkach pojawia się niedotlenienie organizmu, a nawet śmierć przez uduszenie.
Skutki nieleczonego chrapania
Prawidłowy sen ma na celu przede wszystkim regenerację organizmu. Chrapanie niestety go upośledza, prowadząc przy tym do wielu schorzeń takich jak:
- problemy z koncentracją,
- ciągłe zmęczenie, obniżenie efektywności pracy,
- nerwowość i agresja,
- podatność na stany depresyjne,
- bóle głowy,
- bezdech senny,
- nadciśnienie tętnicze,
- arytmia i podatność na zawał serca i udar.
To tylko niektóre z licznych fatalnych skutków chrapania.
Jak walczyć z nocnym chrapaniem?
Leczenie chrapania niestety nie polega na przyjmowaniu leków. Nie pomogą nam żadne środki znane z reklam! Na szczęście są inne, znacznie skuteczniejsze sposoby. Podpowiemy, jak nie chrapać!
Przede wszystkim można próbować rozwiązać problem, zmieniając codzienne nawyki. Nowy, lepszy materac, wietrzenie pokoju przed snem, czy wygodna poduszka potrafią zdziałać cuda. Efekty może również dać zmiana pozycji snu. Chrapaniu sprzyja spanie na plecach, co powoduje zapadanie się rozluźnionych mięśni podniebienia. Pozycja na boku, czy ułożenie wyżej głowy, może ograniczyć problem. Natomiast osoby z nadwagą i otyłością powinny próbować zrzucić kilka nadprogramowych kilogramów.
W leczeniu chrapania ważną rolę odgrywa ograniczenie używek, takich jak alkohol i papierosy. Rzucenie palenia to najważniejszy krok do uzyskania zdrowego, spokojnego snu.
Natomiast kiedy już dochodzi do bezdechów, powinniśmy leczyć się, śpiąc ze specjalistycznym aparatem tlenowym. Na rynku znajdziemy wiele modeli o zróżnicowanym działaniu. W kwestii doboru właściwego urządzenia najlepiej zasięgnąć porady u lekarza.
Jak udrożnić drogi oddechowe?
Niedrożność dróg oddechowych niesie za sobą niedotlenienie organizmu, które powoduje ogólne osłabienie organizmu, przyśpieszenie tętna, zawroty głowy, senność, zaburzenia widzenia duszność i bóle głowy.
Na początek zadbajmy o prawidłowe podparcie głowy podczas snu. Może w tym pomóc poduszka ortopedyczna. Dbanie o wydolność oddechową przekłada się bezpośrednio na wydolność całego organizmu. Najważniejszym działaniem w udrożnianiu naszego układu oddechowego jest zaprzestanie palenia i wprowadzenie lekkiej aktywności fizycznej (takiej jak: bieganie, pływanie, jazda na rowerze). Zwiększy to pojemność płuc, tym samym poprawiając drożność układu.
Czy da się zupełnie przestać chrapać?
Jeśli mimo zmiany nawyków stale chrapiemy, konieczne okaże się udrożnienie dróg oddechowych poprzez leczenie chirurgiczne, które w zależności od przyczyny:
- wyeliminuje wiotczenie mięśni gardła (czyli usztywni podniebienie miękkie),
- usunie powiększone migdałki lub inne przeszkody w drogach oddechowych (np. polipy),
- wyprostuje skrzywioną przegrodę nosową, wpływając na zwiększenie przepływu powietrza.
To czy da się zupełnie uporać z problemem chrapania, uwarunkowane jest w źródle problemu. Najskuteczniejszym sposobem pozbycia się chrapania jest specjalistyczna plastyka podniebienia, języczka i małżowin nosowych. Zabieg ten jest metodą inwazyjną, jednak nie należy do groźnych operacji. Warto się na niego zdecydować, zwłaszcza jeśli w grę wchodzą bezdechy senne. Spokojny sen do końca życia jest tego wart!
Niezależnie od przyczyny chrapania, warto, przed rozpoczęciem jakiejkolwiek terapii na własną rękę, poradzić się lekarza specjalisty. Tylko w ten sposób można efektywnie i na stałe pozbyć się chrapania.
