Dlaczego kruszą się zęby?
Szkliwo, czyli tkanka, która pokrywa cały ząb, jest najtwardszą tkanką w ludzkim organizmie. Niestety istnieją czynniki, które niszczą lub osłabiają twarde tkanki. Należą do nich:
- zaawansowana próchnica,
- niedobory witamin i mikropierwiastków (niedobór witaminy D),
- zażywanie narkotyków,
- palenie tytoniu,
- radioterapia,
- biżuteria na języku,
- nieprawidłowo wykonany zabieg wybielania zębów,
- bruksizm,
- choroba okluzyjna,
- zęby po leczeniu kanałowym,
Najczęstszą przyczyną ukruszenia zęba w jamie ustnej są urazy mechaniczne, do których zaliczamy:
- uderzenie o twardą powierzchnię w wyniku wypadku komunikacyjnego,
- uprawianie sportu (sporty kontaktowe),
- próba podważenia zębami np. kapsla od butelki.
Jak postępować, gdy ukruszy się ząb?
Pierwszym objawem w przypadku ukruszenia zęba jest ból i pojawienie się kawałka ukruszonego zęba w ustach. Ponadto w miejscu uszkodzenia ząb ma wyraźnie ostre krawędzie, które ranią język i wewnętrzną stronę policzka utrudniając swobodne jedzenie, a nawet mówienie. Zwykle też ukruszony ząb jest bardziej wrażliwy na gorące lub zimne potrawy.
Ukruszeń zębów nie należy lekceważyć i jak najszybciej udać się do stomatologa. Opóźnienie wizyty tylko pogłębi zakres niezbędnej interwencji lekarskiej. Fachowa ocena w miejscu takim jak centrum stomatologiczne pozwoli na najkorzystniejszy dobór metody leczenia.
Nie istnieją domowe sposoby naprawy ukruszonego zęba!
Leczenie i odbudowa ukruszonego zęba
Lekarz stomatolog w trakcie wizyty zbada miejsce urazu, może również zlecić wykonanie badania rentgenowskiego. W przypadku bólu zastosuje odpowiedni środek przeciwbólowy.
Odbudowa zęba oraz jego leczenie zależne jest od kilku czynników. Należą do nich:
- Przyczyna ukruszenia zęba
Jeżeli przyczyną ukruszenia było uszkodzenie mechaniczne zęba, czyli powstałe na skutek nieszczęśliwego upadku lub wypadku albo podczas żucia, lub nadgryzienia czegoś twardego stomatolog zastosuje odpowiednią metodę naprawienia uszkodzonego zęba, uwzględniając jego wielkość. U pacjentów z bruksizmem konieczne jest leczenie w celu wyeliminowania tej przypadłości.
- Stan uzębienia
Leczenie uzależnione jest od tego, czy ząb jest żywy, czy martwy oraz, czy był już leczony endodontycznie. Jeżeli ukruszony ząb boli, oznacza to, że uraz sięga aż do miazgi, wówczas bardzo często konieczne jest leczenie kanałowe.
- Wielkość ukruszenia
W przypadku uszkodzenia mechanicznego, czyli w wyniku upadku, wypadku samochodowego czy rowerowego lub nadgryzienia czegoś twardego a uszkodzenie dotyczy niewielkiego fragmentu zęba, stomatolog wygładzi ostre krawędzie, a następnie przeprowadzi fluorowanie kontaktowe.
Przy bardziej widocznych ukruszeniach stosuje się światłoutwardzalne wypełnienie kompozytowe tzw. bonding. Rekonstrukcja powierzchni zęba polega na przykryciu drobnych ukruszeń wypełnieniem, a jego odcień dostosowany jest do koloru zębów.
Rozległe ukruszenia zęba wymagają leczenia protetycznego, czyli założenia licówki lub porcelanowej korony.
Licówka to cienka, porcelanowa nakładka przyklejana na powierzchnię zęba. Maskuje niedoskonałości, wydłuża, poszerza, a nawet zmienia kształt zębów.
Korona może zastąpić cały ząb lub tylko jego część. Przed założeniem korony protetycznej ukruszony ząb musi zostać oszlifowany, a następnie dentysta za pomocą specjalnego cementu osadza koronę imitującą naturalne zęby. Rozwiązanie to stosowane jest w przypadku złamanych, ukruszonych, pękniętych zębów.
Jak wzmocnić zęby – profilaktyka
Zastosowanie kilku prostych wytycznych pozwoli w znacznym stopniu zmniejszyć prawdopodobieństwo ukruszenia zębów.
- Prawidłowa higiena jamy ustnej
Utrzymanie prawidłowej higieny jamy ustnej nie tylko ograniczy ryzyko ukruszeniu zęba, ale odgrywa kluczową rolę w profilaktyce wielu chorób. Płytka nazębna to siedlisko bakterii, które prowadzą do rozwoju stanów zapalnych oraz próchnicy, która osłabia wytrzymałość zębów. Regularne szczotkowanie, używanie nici dentystycznych i płynu do płukania jamy ustnej redukuje powstawanie płytki nazębnej. Prawidłowa higiena to fundament zdrowych zębów.
- Właściwa dieta
Odpowiednia dieta bogata w składniki mineralne oraz witaminy w codziennym jadłospisie zapewnią zdrowy i piękny uśmiech. Produkty zdrowe dla zębów to te zawierające wapń i fosfor oraz witaminę A, D, i C. Ważne jest również unikanie produktów zawierających cukry, które stanowią pożywkę dla bakterii wywołujących próchnicę. Należą do nich między innymi napoje gazowane, twarde cukierki oraz syropy.
- Wyeliminowanie złych nawyków i wyleczenie chorób
Ukruszenie zębów może również następstwem nieprawidłowych zachowań. Bruksizm, który polega na mimowolnym zaciskaniu i zgrzytaniu zębów, nieleczony powoduje ścieranie, pękanie i rozchwianie zębów oraz krwawienie dziąseł. Strukturę uzębienia osłabiają używki takie jak alkohol, palenie papierosów czy narkotyki. Częste picie napojów gazowanych oraz energetycznych również zwiększają ryzyko ukruszenia zębów. Obgryzanie paznokci oraz używanie wykałaczki do czyszczenia przestrzeni międzyzębowych to nawyki, które również niszczą zęby.
Ukruszony ząb mleczny u dziecka
Ukruszony ząb u małego dziecka to najczęściej wynik niefortunnych upadków podczas zabawy. Bez względu na przyczynę wizyta u stomatologa jest konieczna. W przypadku małego urazu spiłowanie i wygładzenie uszkodzonego zęba mlecznego będzie wystarczające. Jeśli uraz jest większy, stosuje się wypełnienie kompozytowe.
Koszty naprawy ukruszonego zęba
Cena naprawy ukruszonego zęba w dużej mierze zależy od wybranej przez pacjenta i rekomendowanej przez stomatologa metody. Naprawić ukruszony ząb warto jak najszybciej, gdyż rekonstrukcja zęba w przypadku niewielkiego uszkodzenia będzie dużo tańsza niż w przypadku zaniedbanego ukruszenia.
Podsumowanie
Ukruszony ząb wymaga natychmiastowej wizyty u stomatologa. Pęknięć oraz ukruszeń nie należy lekceważyć nie tylko ze względów estetycznych, ale również zdrowotnych.
