Chyba największą popularnością jeśli chodzi o żywokost, cieszą się maść i olej z nim. Najczęściej mówi się o korzeniu żywokostu, ponieważ to on ma najwięcej właściwości leczniczych. Produkty z tym ziołem w składzie można kupić w aptekach lub sklepach zielarskich. Dobrą wiadomością jest również fakt, że jest on stosunkowo łatwy w uprawie w przydomowym ogródku. Ciekawostką jest również fakt, że w wielu krajach, między innymi Kanadzie, ta roślina wieloletnia jest uważana za inwazyjną.
Żywokost – jak wygląda?
Jak wygląda żywokost? Jest to mrozoodporna bylina, przypominająca nieco ogórecznik lekarski, żmijowiec zwyczajny i miodunkę. Ma szorstkie i mocno owłosione pędy, które osiągają zazwyczaj 60-80 cm wysokości. Ta bylina ma zazwyczaj około 40 cm szerokości.
Łodygi żywokostu rozgałęziają się u góry i są puste w środku. Duże, zielone i ciemnozielone liście, ustawione skrętolegle, są zaostrzone. Ich długość może wynosić nawet 25 cm. Z obu stron pokrywają je włoski. Od czerwca do sierpnia żywokost kwitnie, zazwyczaj na fioletowopurpurowo. Kwiatostany są groniaste, typu sierpik.
Żywokost – gdzie rośnie?
Występuje pospolicie na terenie kraju. Żywokostu lekarskiego należy poszukiwać na stanowiskach słonecznych lub półzacienionych, dlatego w jego poszukiwaniu należy wybrać się na wilgotne łąki, ruderalne siedliska i skraje lasów. Pojawia się również na brzegach jezior, rzek i wolnopłynących strumieni, w zaroślach i rowach. Niektórzy znajdują go nawet na budowach. Preferuje żyzne i wilgotne gleby, gdzie przez większość roku jest wysoki poziom wód gruntowych.
Złudne właściwości żywokostu lekarskiego jako produktu lekarskiego
Niegdyś żywokost (nomen omen lekarski) był bardzo powszechną rośliną leczniczą. Obecnie w wielu krajach, w tym w Polsce, obowiązuje całkowity zakaz stosowania go w celach leczniczych. Wynika to z występujących w nim alkaloidów pirolizydynowych, które są toksyczne. Uszkadzają one miąższ wątroby w sposób początkowo nieuchwytny, a w konsekwencji prowadzący nawet do marskości wątroby. Negatywne zmiany pojawiają się również w płucach. Podejmuje się działania mające celu wyhodowanie żywokostu bez substancji szkodliwych.
Żywokost – właściwości prozdrowotne
Żywokost lekarski polecany jest jako alternatywa w leczeniu problemów mięśniowych i stawowych. Pomaga również na zaburzenia pojawiające się podczas gojenia się ran. Najważniejsze substancje lecznicze zawarte w żywokoście to: alantoina, garbniki, aspragina, sole mineralne, aminokwasy i alkaloidy (tak, co te substancje, które są trujące – badacze zajmujący się tym zagadnieniem przypominają, że to dawka czyni truciznę). Raz jeszcze przypominamy, że te składniki wykorzystywane są tylko zewnętrznie.
Na co może pomóc żywokost lekarski?
Występujące w nim substancje są kompleksowo prozdrowotne. Działają przeciwzapalnie, antybakteryjnie, ściągająco. Poprawiają ukrwienie, dlatego tez wspomagają procesy gojenia i odnowy komórek. Jest wykorzystywany w terapii zapaleń i złamań kości, zwichnięć, skręceń, naciągnięć, ran i stłuczeń oraz problemy mięśniowe i zapalenie stawów. Żywokost lekarski pomaga na bóle stawów i reumatyczne. Kosztywał działa również wspaniale na skórę, dzięki czemu zajmuje się nim również kosmetyka.
Wpływ żywokostu lekarskiego na skórę
Alantoina, czyli pochodna mocznika ma bardzo dobry wpływ na skórę. Wpływa ona na przyspieszenie procesu powstawania tkanki łącznej, więc pomaga w gojeniu ran i w ogólnej regeneracji skóry. Żywokost lekarski wspomaga leczenie oparzeń słonecznych, a także odmrożeń i odleżyn.
Wpływa łagodząco na łuszczycę oraz zmiany wynikające z atopowego zapalenia skóry i egzemy. Działa również ściągająco na skórę. Olej żywokostowy działa nawilżająco, zmiękczająco i wygładzająco. Dobrze działa również na bolesne blizny, czyraki i pękające pięty.
Żywokost liście i ich właściwości
Zawierają alantoine, alkaloidy i ślizy oraz alkaloidy pirolizydymowe. Działają w sposób zbliżony do korzenia, odróżnia je od nich mniejsze stężenie groźnych alkaloidków. Dawna medycyna ludowa wykorzystywała je przede wszystkim na błony śluzowe, leczenie choroby wrzodowej żołądka, wspomagał również procesy trawienia u osób w podeszłym wieku. Młode liście były niegdyś jedzone, w zupach i placuszkach. Obecnie są stosowane w postaci naparów do przemywania skóry i maceraty olejowe. To liście żywokostu najczęściej pojawiają się w kremach dla podrażnionej i suchej skóry.
Co musisz wiedzieć o korzeniach żywokostu lekarskiego?
Korzenie żywokostu lekarskiego są najczęściej stosowane w zielarstwie. Wynika to z faktu, że posiada największe stężenie wszystkich substancji. Samodzielnie korzeń powinno się kopać wczesną wiosną lub jesienią, można go wtedy ususzyć w temperaturze 50 stopni lub wykorzystywać surowy. Właśnie korzenie żywokostu są najczęściej używane do przygotowywania maści, nalewek, olejów. Pojawia się również jako środek do kąpieli, składnik żeli, kremów i maści.
Maść z żywokostu lekarskiego – zastosowanie
Maść z żywokostu wspomaga proces gojenia ran i oparzeń, łagodzi bóle stawowo-mięśniowe oraz działa nawilżająco. Jak cały żywokost, maść również działa przeciwbrzękowo, przeciwzapalnie i pomaga w procesach regeneracji tkanek. Pomaga na bóle pleców spowodowane napięciem mięśni, zwyrodnieniami kręgosłupa oraz bóle reumatyczna. Stosowana jest w leczeniu tępych urazów (złamania, skręcenia, zwichnięcia, stłuczenia) oraz chorobach skóry. Jeśli chcesz w ten sposób wykorzystać żywokost, maść będziesz mógł zrobić dzięki naszym wskazówkom.
Maść z żywokostu lekarskiego – przepis
Na pytanie jak zrobić maść z żywokostu znaczna część przepisów zaleca od rozpoczęcia dwutygodniowym maceratem korzenia żywokostu (czyli zalania go olejem z pierwszego tłoczenia). Następnie cedzi się masę. Inni twórcy pomijają proces macerowania. Następne kroki zależą od autorów przepisów. Jedni zalecają przesmażyć korzeń ze smalcem, inni zagotować z pszczelim woskiem i olejem rycynowym. Nie powinno się przekraczać 70 stopni. Następnie przelewa się preparat (z cedzeniem lub bez) do niewielkich, szklanych ciemnych słoiczków.
Olej żywokostowy – zastosowanie lecznicze
Olej żywokostowy ma bardzo różnorodne zastosowania. Można go dodawać do samodzielnie robionych kremów i szminek. Zmniejsza stany zapalne stawów i kończyn, obrzęki, podrażnienia oraz uczucie swędzenia. Redukuje siniaki i skutki zwichnięć, skręceń. Pomaga nawet na rwę kulszową. W kosmetyce pojawia się w balsamach, serach do twarzy oraz w specyfikach mających pomóc w walce z cellulitem. Działa przeciwzmarszczkowo, ale może być wykorzystywany nawet jako wcierka na zniszczone i suche włosy.
Olej żywokostowy – jak zrobić?
Autorzy proponują zazwyczaj oleje wykonane jednym z dwóch sposobów maceracji – na gorąco lub na zimno. Pierwszy z rodzajów maceracji przypomina nieco pasteryzację przetworów: w słoiczku z ciemnego szkła należy umieścić olej rafinowany i pokrojony korzeń żywokostu, gotować w garnku z wodą około pół godziny, pozostawić na noc w tej gorącej wodzie, rano jeszcze raz podgrzać i przecedzić. Zimna maceracja trwa dwa tygodnie. Codziennie należy potrząsać słoiczkiem, w którym znajduje się korzeń i olej. Wykorzystanie oleju lnianego sprawi, że olejek będzie dobry przez kilka miesięcy, a oleju rafinowanego – około roku.
Inne sposoby zastosowania żywokostu lekarskiego
Żywokost lekarski może być wykorzystywany w wielu różnych postaciach. Na żylaki, trudno gojące się rany i hemoroidy poleca się papkę lub okład z żywokostu. Do wykonywania rozgrzewających okładów poleca się stosowanie nalewki żywokostowej. Do kąpieli można dodawać odwary. Żywokost pojawia się również w produktach sprzedawanych w aptekach, takich jak żele.
Cena żywokostu lekarskiego oraz produktów, w których się pojawia
Niewątpliwą zaletą żywokostu lekarskiego jest jego atrakcyjna cena. Sam korzeń żywokostu można kupić za mniej więcej 6-10 złotych za 100 gramów, liście kosztują bardzo podobnie. Maści żywokostowe kosztują zazwyczaj pomiędzy 17 a 35 złotych, olej żywokostowy to koszt rzędu 12-20 złotych, a żele żywokostowe kosztują od 12 złotych. Jak więc widać, specyfiki samodzielnie tworzone z żywokostu lub te sprzedawane komercyjnie to produkty bardzo przystępne cenowo, warte zainteresowania ze względu na różnorodność zastosowań, za którymi nie podąża wysoka cena.
Jak używać żywokostu lekarskiego?
Żywokostu lekarskiego nie mogą używać kobiety w trakcie ciąży, okresie laktacji oraz dzieci minimum do trzeciego roku życia. Nie powinno się stosować specyfików z korzeniem żywokostu dłużej niż 4-6 tygodni rocznie. Bezpieczne są produkty zawierające maksymalnie 35% ekstraktu lub 20% suszonego korzenia. Mogą być stosowane tylko na nieuszkodzoną skórę, maksymalnie cztery razy dziennie. Wiele grup uważa żywokost używany zewnętrznie jako całkowicie bezpieczny i nie widzi potrzeby zachowywania takiego rygoru w stosowaniu go. Zalecamy jednak bezpieczne zachowania – urazy początkowo niewidoczne mają długofalowy negatywny wpływ.
