Zapamiętaj!
- Dysmorfofobia to poważne zaburzenie obsesyjno-kompulsywne – pacjent ma przekonanie o posiadaniu poważnej wady wyglądu, często wyolbrzymionej lub wyimaginowanej.
- Przyczyny zaburzenia nie są w pełni poznane, wpływ na jej rozwój mogą mieć czynniki genetyczne, środowiskowe, biologiczne i kulturowe.
- Dysmorfofobia może prowadzić do poważnych skutków, w tym do zaburzeń lękowych, depresji, izolacji społecznej, problemów z codziennym funkcjonowaniem i ryzyka samobójstwa.
- Pomoc osobom z dysmorfofobią jest możliwa i skuteczna, a najczęściej stosowanymi metodami leczenia są terapia poznawczo-behawioralna i leki.
Przyczyny dysmorfofobii
Przyczyny dysmorfofobii nie są jeszcze w pełni poznane i zrozumiane przez naukę – podobnie jak w przypadku wielu innych zaburzeń psychicznych, przypuszcza się, że wpływ na stan pacjenta mają zarówno czynniki genetyczne, jak i środowiskowe. Eksperci z Wellbee wspominają również o kwestiach biologicznych oraz kulturowych. Niektóre badania sugerują, że dysmorfofobia może mieć związek z problemami z przetwarzaniem informacji wizualnych. To powoduje, że osoba postrzega swój wygląd zewnętrzny inaczej, niż ma to miejsce w rzeczywistości.
Osoby cierpiące na dysmorfofobię mogą skupić swoją uwagę na dowolnym aspekcie swojego wyglądu, który uznają za wadliwy. Najczęściej jednak dotyczy to twarzy – nosa, oczu, skóry, włosów. Mogą też zwracać uwagę na kształt ciała lub wygląd konkretnej części ciała. Osoby te często przeprowadzają obsesyjne samobadania, które mogą trwać godzinami. Często porównują swój wygląd z wyglądem innych, co prowadzi do jeszcze większej frustracji i niezadowolenia.
Typowe oznaki dysmorfofobii
Psychiczne zaburzenia obrazu własnego ciała objawiają się na różne sposoby, a stopień nasilenia symptomów może różnić się w zależności od osoby. Poniżej lista najczęściej spotykanych objawów dysmorfofobii:
- nieustanne myślenie o swoim wyglądzie;
- przekonanie o posiadaniu poważnej wady pomimo rzeczywistego braku wyraźnego defektu urody;
- próby ukrycia lub poprawy „wady”;
- wysoki poziom lęku lub stresu związanego z wyglądem;
- niska samoocena, brak pewności siebie;
- unikanie sytuacji społecznych.
Jeżeli zauważasz u siebie którekolwiek z tych objawów, skonsultuj to z profesjonalistą ds. zdrowia psychicznego. Pamiętaj, że dysmorfofobia to poważne zaburzenie, które wymaga specjalistycznej pomocy.
Dysmorfofobia może mieć poważne skutki
Rozwijające się, nieleczone zaburzenie, może mieć poważne konsekwencje dla zdrowia psychicznego i jakości życia pacjentów. Oto kilka potencjalnych skutków związanych z dysmorfofobią:
Coraz silniejsze zaburzenia lękowe i depresja – intensywny lęk i niezadowolenie związane z wyglądem mogą prowadzić do rozwinięcia innych problemów psychicznych, takich jak:
- zaburzenia lękowe;
- depresja;
- zaburzenia obsesyjno-kompulsywne.
Izolacja społeczna – osoby z dysmorfofobią mogą unikać sytuacji społecznych z obawy przed oceną, co może prowadzić do izolacji społecznej i samotności.
Problemy z funkcjonowaniem w codziennym życiu – obsesje dotyczące wyglądu mogą stać się na tyle silne, że utrudniają codzienne funkcjonowanie. Mogą wpływać na wydajność w pracy, szkole czy utrzymanie relacji.
Niezdrowe zachowania – osoby cierpiące na dysmorfofobię mogą zwracać się ku używkom i nadużywaniu rozmaitych substancji lub seryjnie przeprowadzają operacje plastyczne w nadziei na poprawę wyglądu.
Ryzyko samobójstwa – w skrajnych przypadkach dysmorfofobia może prowadzić do myśli samobójczych. Jeżeli doświadczasz takich myśli, skontaktuj się natychmiast z profesjonalistą ds. zdrowia psychicznego lub infolinią wsparcia.
Sposoby leczenia dysmorfofobii
Pomoc osobom z zaburzonym postrzeganiem własnego wyglądu jest możliwa i skuteczna. Najczęściej stosowane metody to terapia poznawczo-behawioralna (CBT), która pomaga zmienić sposób myślenia o swoim wyglądzie. Specjaliści prowadzący sesje niejednokrotnie przepisują leki, takie jak inhibitory zwrotnego wychwytu serotoniny (SSRI) czy antydepresanty. W niektórych przypadkach do leczenia włączane są m.in. techniki relaksacyjne, medytacja, a nawet terapia poprzez dzieła sztuki. Wiele rzeczy może okazać się pomocnych w powrocie do psychicznej równowagi.